2025 Nobel Kimya Ödülü, “metal-organik çerçeveler” (MOF) olarak bilinen yeni moleküler yapılar üzerine yaptıkları öncü araştırmalarla üç bilim insanına verildi. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nin duyurusuna göre, Japon kimyager Susumu Kitagawa, Avustralyalı Richard Robson ve ABD’li Omar M. Yaghi, bu yılın ödülünü paylaştı.
MOF TEKNOLOJİSİYLE SU, ENERJİ VE TEMİZLİKTE YENİ DÖNEM
Üç bilim insanı, moleküllerin depolanabildiği ve serbestçe hareket edebildiği gözenekli yapılardan oluşan “metal-organik iskeletleri” geliştirerek kimya alanında devrim niteliğinde bir adım attı. Bu yapılar, çöl havasından su toplanması, sudaki kirleticilerin filtrelenmesi, karbondioksitin yakalanması ve hidrojen depolanması gibi çevresel sorunlara çözüm sunuyor.
Bu yenilik, enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik açısından büyük önem taşırken, bilim dünyasında da yeni bir araştırma alanının kapılarını araladı.
ÖDÜLÜN SAHİPLERİ: ÜÇ KITADAN ÜÇ BİLİM İNSANI
Kyoto doğumlu Susumu Kitagawa, Japonya’da Kyoto ve Tokyo üniversitelerinde uzun yıllar inorganik kimya alanında çalıştı ve Entegre Hücre-Malzeme Bilimleri Enstitüsü’nün kurucuları arasında yer aldı.
Avustralya’dan Richard Robson, Oxford Üniversitesi mezunu olup kariyerini Melbourne Üniversitesi’nde sürdürdü.
Ürdün doğumlu ABD’li kimyager Omar M. Yaghi ise Illinois Üniversitesi ve Harvard’daki çalışmalarıyla tanındı; halen California Üniversitesi’nde profesörlük yapıyor.
NOBEL’İN EN SAYGIN ÖDÜLLERİNDEN BİRİ
Alfred Nobel’in vasiyetiyle 1901’den bu yana verilen Nobel Ödülleri, bilim, barış ve edebiyat alanlarında insanlığa katkıda bulunanlara takdim ediliyor. Kimya ödülü, her yıl olduğu gibi 10 Aralık’ta Stockholm’de düzenlenecek törenle sahiplerine sunulacak.
