ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin, Rusya ile devam eden savaşı sonlandırmayı amaçlayan 28 maddelik barış planını Ukrayna'ya imzalatmak için yoğun bir baskı uyguladığı ortaya çıktı. Haberi ortaya atan İngiliz Financial Times gazetesi. İddiaya göre, Kiev’de düzenlenen bir toplantıda ABD’li yetkililer, hem Ukraynalı hem de Avrupalı diplomatlara karşı "esneklik yok" mesajını net bir şekilde iletti.
MÜZAKERE DEĞİL, DOĞRUDAN İMZA TALEBİ
ABD’nin hazırladığı taslağın kamuoyuna sızmasının ve Ukrayna'nın bazı kırmızı çizgilerini aşan hükümler içermesi nedeniyle hem Kiev'de hem de Avrupa başkentlerinde tepkiyle karşılanmasının ardından bu kritik görüşme gerçekleşti.
Kiev'in Podil bölgesindeki ABD maslahatgüzarının konutunda yapılan toplantıda, ABD Kara Kuvvetleri Sekreteri Daniel Driscoll ve ABD Maslahatgüzarı Julie Davis, sert bir ton kullandı.
FT'ye göre Driscoll, toplantıdaki değerlendirmelerine "Bu işi artık bitirmemiz gerekiyor. ABD ordusu Ukrayna’nın yanında ama askeri değerlendirme ortada: Ukrayna çok zor durumda ve şimdi barış için en uygun zaman” sözleriyle başladı.
Toplantıda, anlaşmanın Şükran Günü'ne (Perşembe) kadar imzalanmasının beklendiği ifade edildi. Avrupalı üst düzey bir yetkili, toplantının üslubunu “mide bulandırıcı” olarak tanımladı.
UKRAYNA'YA SINIRLI DESTEK
ABD Maslahatgüzarı Davis, Kiev yönetimine desteğin sürdüğünü ancak "bunun da bir sınırı var" diyerek açık bir uyarıda bulundu. ABD'nin değerlendirmesine göre, Rusya'nın sanayi kapasitesi Ukrayna'dan daha dirençli ve Kiev'in uzun vadede askeri üstünlüğünü koruması zor görünüyor.
ZELENSKİ’DEN SERT YANIT: ONURUMUZU KAYBETMEYİZ
ABD'nin bu baskısından bir gün önce Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, ulusa seslenerek ABD planını eleştirmişti. Zelenski, ülkesinin "onursuz bir barışı kabul etmeyeceğini" belirterek, Ukrayna'nın “ya onurunu kaybetmek ya da kilit bir ortağını kaybetme riski” gibi çok zor bir tercihle karşı karşıya bırakıldığını dile getirdi.
ABD planının; Kırım, Donetsk ve Luhansk'ın Rusya'ya bırakılması, Ukrayna'nın NATO üyeliğinden vazgeçmesi ve 600 bin asker sınırı gibi Ukrayna için hassas maddeler içerdiği biliniyor.
ABD Başkanı Trump ise Oval Ofis'ten verdiği yanıtta, Zelenski'nin ABD planını "kabul etmek zorunda olduğunu" ileri sürdü.
AVRUPA LİDERLERİNDEN ACİL GÖRÜŞME
Kiev'deki toplantının ardından, G20 için Güney Afrika'nın Johannesburg kentinde bulunan Avrupa liderleri arasında gece yarısı olağanüstü görüşmeler yapıldığı belirtildi. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Trump yönetiminin bu baskısını nasıl frenleyebileceklerini ele aldı. Avrupalı yetkililer, ABD planını “Rusya için stratejik zafer” olarak nitelendirdi.
ABD İÇİNDE BİLE TEPKİLER YÜKSELİYOR
Trump'ın planına Avrupa'nın yanı sıra ABD içinden de tepkiler geldi. Sesini yükselten isimlerden biri de Cumhuriyetçi Senatör Mitch McConnell oldu. McConnell, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Trump'ı kandırdığını savundu ve planın “Rus vahşetini ödüllendirmek” anlamına geleceğini söyledi.
Kiev'deki diplomatlar, Washington'un baskısının Ukrayna'daki yolsuzluk skandallarının ardından Zelenski'nin siyasi zayıflığını kullanmaya dönüştüğü görüşünü taşıyor. Avrupalı bir yetkili, durumu "düşündüğümüzden daha kötü" şeklinde özetlerken, Avrupalı temsilciler “Şimdi anlaşma değil, Rusya’ya daha fazla baskı gerekli” değerlendirmesini yaptı. Ancak ABD tarafı, mevcut teklifin “Ukrayna’nın alabileceği en iyi anlaşma” olduğu iddiasını sürdürdü.