Türkiye'nin en köklü okullarından İstanbul Erkek Lisesi öğrenciler arasında yaşanan olaylarla gündemde. Kızlara yönelik cinsel ve şiddet içerikli söylemlerde bulunduğu iddia edilen bir grup 9. sınıf öğrencisi, 11. sınıf öğrencileri tarafından dövüldü.
25 Kasım'da yaşanan olay kamuoyuna önce "sevgili meselesi" iddiasıyla yansıdı. Ancak konuya ilişkin kız öğrenciler açıklama yaparak ölüm tehdidi ve taciz söylemlerine maruz kaldıklarını anlattılar. Ardından ise tacizcilerin sosyal medya paylaşımları ve WhatsApp konuşmaları çok konuşuldu. Tacizin meşruymuşçasına paylaşıldığı sosyal medyanın güvenilirliği ve riskleri ise tartışma konusu haline geldi. Sosyal medyadaki tacize, akran zorbalığına ve 15 yaşından küçüklere yönelik olarak yapılması planlanan düzenlemeye ilişkin Adli Bilişim Uzmanı Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Murat Kırık, Kanal 6 Haber internet editörü Miray Ezgi Çelen'e açıklamalarda bulundu.
"SUÇ İŞLEMEK İÇİN UYGUN BİR YER HALİNE GELİYOR"
Kırık sosyal medyadaki taciz ve zorbalığa ilişkin şu ifadeleri kullandı:
Sosyal medya, yapısı gereği hem olumlu hem olumsuz davranışlara açık bir ortam sunuyor. Özellikle anonim hesapların yaygınlığı, kullanıcıların birbirine karşı daha rahat ve kontrolsüz davranmasına yol açabiliyor. Bu da akran zorbalığı, hakaret, baskı veya rahatsız edici mesajlar gibi olumsuz uygulamaların daha kolay görünür hâle gelmesine neden oluyor. Dijital ortamın sürekli erişilebilir olması, bu tür davranışların etkisinin daha uzun süre devam etmesine yol açabiliyor.
Öte yandan sosyal medya, suç işlemek için uygun bir alan hâline de gelebiliyor. Dolandırıcılık, kimlik hırsızlığı, manipülasyon, yasa dışı yönlendirme gibi eylemler dijital platformlarda daha hızlı yayılabiliyor. Riskler var fakat bu riskler önlem alındığında azaltılabilir.
"YASAKLAMADAN ÇOK REHBERLİK ETMEK GEREKLİ"
Çocukların sosyal medyayı güvenli kullanmaları için dijital farkındalık kazanmalarının önemli olduğunu vurgulayan Kırık şöyle konuştu:
Bunun temel yolu evde ve okulda doğru bilgilendirme yapılmasıdır. Ailelerin çocuklarla açık iletişim kurması, sosyal medyanın hem avantajlarını hem de risklerini anlatması, çocukların karşılaştıkları bir sorun olduğunda destek isteyebileceklerini bilmeleri önemlidir. Bu bilinç, yasaklamadan çok rehberlik etmeyi gerektirir.
Eğitim kurumlarının da dijital okuryazarlık konusunda aktif rol üstlenmesi gerekiyor. Siber zorbalık, kişisel veri güvenliği, çevrim içi etik davranış gibi konular çocuklara erken yaşta öğretilmeli.
"SOSYAL MEDYAYA ERİŞİM KONTROLLÜ BİR YAPIYA KAVUŞACAK"
Peki, gündemdeki sosyal medya düzenlemesiyle bu tarz durumlara yönelik ne gibi önlemler alınmış olacak? Kırık Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş’ın açıkladığı düzenlemeyi şu sözlerle anlattı:
Gündemdeki sosyal medya düzenlemesi, özellikle çocukların çevrim içi ortamda korunmasını amaçlayan bir çerçeve sunuyor. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş’ın açıkladığı öneriye göre sosyal ağ sağlayıcılarına 15 yaşından küçük çocuklara hizmet sunmama yükümlülüğü getirilmesi planlanıyor. Bu, platformların yaş doğrulama mekanizmalarını güçlendirmesini zorunlu kılacak ve çocukların sosyal medya erişimini daha kontrollü bir yapıya kavuşturmayı hedefleyecek.
Bunun yanında, platformların zararlı içerikleri daha hızlı kaldırması, çocuk güvenliği için özel araçlar geliştirmesi ve şikâyet mekanizmalarını etkinleştirmesi bekleniyor. Amaç, küçük yaş gruplarını siber zorbalık, uygunsuz içerik, istismar girişimi gibi risklerden daha uzak tutmak. Düzenleme, platformların çocuklara yönelik sorumluluklarını artırmayı ve çevrim içi güvenliği güçlendirmeyi hedefliyor. Düzenlemenin temel mantığı, dijital ortamda çocuk güvenliğini artırmak ve sosyal medya platformlarının sorumluluklarını netleştirmek üzerine kurulu.