ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenski, Florida’daki Mar-a-Lago malikanesinde yaklaşık üç saat süren kapsamlı bir görüşme gerçekleştirdi. Zirve, Ukrayna-Rusya savaşının geleceği açısından bugüne kadar yapılan en kapsamlı liderler düzeyindeki temaslardan biri olarak kayda geçti.
Görüşmenin ardından iki lider, Ukrayna savaşının sona erdirilmesine yönelik hazırlanan 20 maddelik barış planında büyük ölçüde mutabakat sağlandığını, güvenlik garantileri ve yeniden inşa sürecine ilişkin kritik başlıklarda önemli ilerleme kaydedildiğini açıkladı.
“BU SAVAŞI BİTİRMEYE HİÇ BU KADAR YAKLAŞILMAMIŞTI”
Zirve sonrası basının karşısına geçen ABD Başkanı Donald Trump, görüşmeyi “tarihi” olarak nitelendirdi. Trump, “Birinin yüzde 95 diyebileceği kadar yaklaştık. Yüzde vermeyi sevmiyorum ama bu savaşı bitirmeye hiç bu kadar yaklaşılmamıştı” dedi.
Trump, Ukrayna’daki çatışmayı İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en yıkıcı savaşlardan biri olarak tanımlayarak, artık sona ermesi gerektiğini vurguladı.
AVRUPA LİDERLERİYLE EŞ ZAMANLI TEMAS
Trump, Mar-a-Lago’daki görüşmenin ardından Avrupa liderleriyle de eş zamanlı temas kurduklarını açıkladı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in sürece destek verdiğini belirten Trump, Avrupa’nın güvenlik ve yeniden inşa sürecinde daha fazla sorumluluk üstleneceğini söyledi.
ÇALIŞMA GRUPLARI KURULUYOR: RUSYA VURGUSU
Trump, barış sürecini ilerletmek amacıyla özel çalışma grupları kurulacağını açıkladı. Bu gruplarda Steve Witkoff, Jared Kushner, Marco Rubio ve Savunma Bakanı Pete Hegseth’in yer alacağı belirtildi.
“Rusya olmadan çözüm olmaz” diyen Trump, bu grupların Moskova ile de doğrudan çalışacağını ifade etti.
“TOPRAK MESELESİ EN ZOR BAŞLIK”
Donbas ve diğer tartışmalı bölgelerle ilgili soruları yanıtlayan Trump, toprak konusunun müzakerelerin en zorlu başlığı olduğunu vurguladı. Trump, nihai çözümün parlamento onayı veya referandum yoluyla meşruiyet kazanmasının gündemde olduğunu söyledi.
ENERJİ VE NÜKLEER SANTRAL GÜNDEMİ
Zirvede Ukrayna’nın savaş sonrası yeniden inşası da ele alındı. Trump, özellikle enerji altyapısı ve nükleer santrallerin güvenli şekilde yeniden faaliyete geçirilmesinin kritik önemde olduğunu belirtti.
Zaporijya Nükleer Santrali’ne değinen Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in bu tesisin yeniden açılması konusunda iş birliğine açık olduğunu söyledi.
ÜÇLÜ ZİRVE SİNYALİ: TRUMP–PUTİN–ZELENSKİ
Trump, doğru zamanda Putin ve Zelenski’nin de katılacağı üçlü bir zirvenin mümkün olabileceğini belirtti. Putin ile yaklaşık iki buçuk saat süren bir telefon görüşmesi yaptığını açıklayan Trump, Rus liderin de bir anlaşma istediğini savundu.
Ancak ateşkes konusunda henüz bir uzlaşma sağlanmadığını da net şekilde ifade etti.
ZELENSKİ: “BARIŞ ÇERÇEVESİNİN BÜYÜK KISMI HAZIR”
Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenski ise görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, 20 maddelik barış planının yaklaşık yüzde 90’ının kabul edildiğini duyurdu.
Zelenski, ABD-Ukrayna güvenlik garantilerinde tam mutabakat sağlandığını, ABD-Avrupa-Ukrayna güvenlik yapısının ise büyük ölçüde tamamlandığını söyledi.
WASHINGTON’DA YENİ ZİRVE HAZIRLIĞI
Zelenski, Ocak ayında Washington’da Avrupa liderlerinin de katılacağı yeni bir zirve yapılması konusunda Trump ile anlaştıklarını açıkladı. Ukrayna lideri, nihai kararların önümüzdeki haftalarda netleşmesini beklediklerini belirtti.
REFERANDUM VE HALK İRADESİ VURGUSU
Donbas ve tartışmalı bölgelerle ilgili olarak Zelenski, nihai kararın Ukrayna halkının iradesine dayanması gerektiğini vurguladı. Yurt dışında yaşayan milyonlarca Ukraynalının da olası bir referandumda oy kullanabilmesi için altyapı hazırlıklarının gündemde olduğu belirtildi.
ZİRVE SONRASI DEĞERLENDİRME: KÜÇÜK AMA KRİTİK BİR BAŞARI
Zirve, Ukrayna açısından sınırlı ancak stratejik bir kazanım olarak değerlendirildi. Zelenski, Mar-a-Lago’da Trump karşısında siyasi dengeyi korumayı başardı; Donbas’ın derhal teslim edilmesi yönündeki baskıyı bertaraf etti ve Avrupa’nın masada kalmasını sağladı.
Trump’ın barış arayışının ardında ABD şirketlerinin ekonomik çıkarları ve küresel güç dengeleri olduğuna dair eleştiriler sürse de, diplomatik sürecin yeniden canlanmasında belirleyici rol oynadığı görüşü öne çıktı.
AVRUPA CEPHESİNDE TEMKİNLİ MEMNUNİYET
Avrupa başkentlerinde zirve sonrası ihtiyatlı bir iyimserlik hakim. Diplomatik kaynaklara göre, küçük ama somut adımların atılması, savaşın sona erdirilmesi yolunda önemli bir eşik olarak görülüyor.