Beşinci kez düzenlenen bu programda; Afrika, Amerika, Asya, Avrupa ve Orta Doğu’dan toplam 52 köy, 65 UN Tourism üye ülkesinden gelen 270’i aşkın başvuru arasından seçilerek bu prestijli unvana layık görüldü. Buna ek olarak 20 köy de Geliştirme Programına dahil edildi. Böylece tümü Best Tourism Villages (BTV) Ağına katılan köy sayısı 72’ye ulaştı. Her yıl büyüyen BTV Ağı, yeni üyelerin eklenmesiyle birlikte bugün dünyanın en büyük kırsal destinasyon topluluğu olarak 319 köyü bir araya getiriyor.
UN Tourism Genel Sekreteri Zurab Pololikashvili şu değerlendirmede bulundu:
“Turizm, kırsal alanlarda ortak refahın, kapsayıcı büyümenin ve bölgesel uyumun ilerlemesi için güçlü bir araç olabilir. En İyi Turizm Köyleri 2025 listesi; kültürel mirasını koruyan, doğal kaynaklarını sahiplenen ve turizm yoluyla ekonomik fırsatlar yaratan toplulukları öne çıkarıyor. Bu köyler, turizmi benimseyerek sosyal kapsayıcılığı teşvik edebileceklerini ve kimsenin geride bırakılmadığı bir gelecek inşa edebileceklerini gösteriyor.”
Aday köyler, bağımsız bir Danışma Kurulu tarafından şu dokuz kriter üzerinden değerlendiriliyor:
- Kültürel ve Doğal Kaynaklar
- Kültürel Kaynakların Tanıtımı ve Korunması
- Ekonomik Sürdürülebilirlik
- Sosyal Sürdürülebilirlik
- Çevresel Sürdürülebilirlik
- Turizm Gelişimi ve Değer Zinciri Entegrasyonu
- Yönetişim ve Turizmin Önceliklendirilmesi
- Altyapı ve Bağlantısallık
- Sağlık, Güvenlik ve Emniyet
Listeye geçen senelerde Birgi (İzmir), Mustafapaşa (Nevşehir), Ormana (Antalya), Taraklı (Sakarya) ve Şirince (İzmir) girmişti. Bu sene ise dört köy listeye dahil oldu. UNWTO’nun raporunda bu köyler için şunlar deniliyor:
Akyaka, Ula – Muğla
“Muğla’nın Ula ilçesinde, Gökova Körfezi ile Sakar Dağları arasında yer alan Akyaka; deniz, nehir, dağ ve orman ekosistemlerini bir arada sunan eşsiz bir coğrafyaya sahiptir. Antik Karia kenti İdyma’ya yakınlığı, MÖ 4. yüzyıla uzanan tarihsel mirasını görünür kılar. Geleneksel ahşap mimarisi ve yerel yaşam kültürüyle öne çıkan köyün simgeleri arasında Kadın Azmağı Nehri bulunur. Mavi Bayrak sertifikası ve topluluk temelli izleme programlarıyla biyolojik çeşitliliğin korunmasına öncülük eden Akyaka, Cittaslow üyesi olarak sürdürülebilir turizmi benimser. Elektrikli tekne turları, doğa yürüyüşleri ve yerel mutfağı öne çıkaran gastronomik deneyimler sunar. Akyaka, gelenek, toplumsal refah ve çevresel sorumluluk arasında dengeli bir yaşam vadeder.”
Anıtlı, Midyat – Mardin
“Anıtlı, Mezopotamya’nın yaşayan ruhunu yansıtan bir Süryani köyüdür. Köyün kalbinde yer alan Meryem Ana Kilisesi, ziyaretçilere tarihi mekânlarda konaklama ve geleneksel Süryani evlerinde ev yapımı lezzetleri tatma imkânı sunar. 2023’te açılan Türkiye’nin ilk Süryani Kütüphanesi, dil ve kültürel mirasın korunmasına önemli katkı sağlar. Sıfır Atık & Eko-Köy Projesi ile eko-tarım, el sanatları ve tarladan sofraya gastronomi desteklenir. Kültürel yürüyüş rotaları; kutsal pınarlar, manastırlar ve kaya oyma alanlarıyla ziyaretçilere derinlikli bir deneyim sunar. Anıtlı, manevi miras, ekolojik duyarlılık ve topluluk temelli turizmi bir araya getirir.”
Barbaros, Urla – İzmir
“Urla’ya 22 km, İzmir’e 55 km mesafedeki Barbaros; güçlü topluluk yapısı ve kültürel canlılığıyla tanınır. Türkiye’nin ilk kadın kahvehane işletmecisine ev sahipliği yapması nedeniyle “Pembe Köy” olarak anılır. 2016’dan bu yana düzenlenen Barbaros Korkuluk Festivali, el sanatlarını, yerel mutfağı ve kültürel belleği canlandırır. Göletler, tarihi su kuyuları ve bağlarla çevrili köy; ev yemekleri, açık hava sinemaları ve Barbaros Bebekleri gibi özgün deneyimler sunar. Su Kültürü Mirası Projesi ve Kapı Kapı Barbaros gibi girişimler, sürdürülebilir kalkınma ve misafirperverliği ön plana çıkarır.”
Kaleüçağız, Demre – Antalya
“Antalya’nın Demre ilçesinde yer alan Kale Üçağız, Kaş-Kekova Özel Çevre Koruma Bölgesi içinde, Akdeniz ile Toroslar arasında konumlanmış özgün bir yarımada köyüdür. Teimussa, Simena ve Aperlai gibi antik Likya kentlerinin kalıntılarıyla çevrili köy, adeta açık hava müzesi niteliğindedir. Taş evleri, dar sokakları ve balıkçı tekneleriyle geleneksel Akdeniz yaşamını yansıtır. Caretta caretta kaplumbağaları ve Akdeniz fokları gibi türlerin yaşam alanlarını barındıran bölge; Likya Yolu yürüyüşleri, batık şehir kano turları ve ekoturizm faaliyetleriyle öne çıkar. Kale Üçağız, doğa, tarih ve yerel yaşamı sorumlu turizm anlayışıyla bir araya getirir.”