BBC’nin topladığı kanıtlara göre, Gürcistan yetkilileri geçen yıl hükümet karşıtı protestoları bastırmak için Birinci Dünya Savaşı döneminden kalma bir kimyasal silah kullandı.
Göstericiler, başkent Tiflis sokaklarında üzerlerine sıkılan tazyikli suyun yakıcı etkisini günlerce hissettiklerini anlattı. Protestolar, hükümetin Avrupa Birliği’ne katılım sürecini askıya alması üzerine başlamıştı.
DR. ÇAKHUNAŞVİLİ’NİN RAPORU VE GÖSTERİCİLERİN YAŞADIKLARI
Çocuk doktoru Dr. Konstantine Chakhunashvili, protestoların ilk haftasında maruz kalanlardan sosyal medya üzerinden veri topladı.28 Kasım 2024'te başlayan protestoların ilk haftasında Tiflis'teki Gürcistan parlamentosu dışında toplananlar arasında Konstantine Chakhunashvili de vardı.
Yaklaşık 350 kişi arasında yapılan ankette, neredeyse yarısı 30 günden uzun süre baş ağrısı, öksürük, nefes darlığı ve cilt yanması gibi belirtiler yaşadığını bildirdi. Dr. Chakhunashvili, 69 kişiyi muayene etti ve kalp elektrik sinyallerinde önemli derecede anormallikler tespit etti.
KİMYASALIN TANIMI: CAMİTE
BBC, kimyasal silah uzmanları ve eski polis yetkilileriyle yaptığı görüşmeler sonucunda, protestolarda kullanılan maddenin Fransız ordusunun Birinci Dünya Savaşı’nda geliştirdiği camite (bromobenzil siyanür) olabileceğini belirledi. Bu madde, klasik gözyaşı gazlarından çok daha güçlü etkiye sahip ve suyla yıkanarak giderilemiyor. Uzmanlar, etkinin bölgede iki-üç gün boyunca devam edebileceğini belirtti.
HÜKÜMET VE POLİSİN TUTUMU
Gürcistan yetkilileri, BBC’nin soruşturma bulgularını reddederek polisin “yasadışı eylemlere yasal müdahale ettiğini” savundu. Özel Görevler Departmanı’ndan eski yetkililer ise, su topları ve tazyikli su araçlarında camite kullanıldığını doğruladı. BBC, departmanın 2019 envanterinde iki isim verilmemiş kimyasalın (UN1710 ve UN3439) tazyikli suya eklenmiş olabileceğini tespit etti.
CAMİTE (BROMOBENZİL SİYANÜR) NEDİR?
Camite, kimyasal formülü C₆H₅CHBrCN olan bromobenzil siyanürdür ve genellikle zehirli bir kimyasal bileşik olarak sınıflandırılır. Solunduğunda veya temas edildiğinde ciddi tahriş, zehirlenme ve sağlık riskleri oluşturabilir. Endüstride sınırlı kullanımı olsa da, daha çok kimyasal savaş ajanı veya göz yaşartıcı gaz öncülü olarak bilinir.
