Emtia piyasalarında gözler istihdam verilerine çevrildi
ABD’nin gümrük tarifelerinin fiyatlamalar üzerinde etkisi devam ederken ABD Başkanı Donald Trump, 1 Ekim’den itibaren ithal ilaç, mutfak ve banyo dolapları, döşemeli mobilya ve ağır kamyonlara uygulanacak gümrük vergisi oranlarını açıkladı. Fed yetkililerinin açıklamaları da emtia piyasalarının yönü üzerinde etkili oldu. Bazı üyeler iş gücü piyasasını korumak için daha agresif faiz indirimleri gerektiğini savunurken bazı üyeler ise özellikle enflasyon konusunda temkinli olunmasını vurguladı.
Fed Başkanı Jerome Powell, geçen hafta yaptığı konuşmada, tarife kaynaklı enflasyon etkilerinin nispeten kısa ömürlü olacağını belirterek, "Fiyat seviyesindeki bu tek seferlik artış muhtemelen birkaç çeyreğe yayılacak ve bu dönemde biraz daha yüksek bir enflasyon olarak kendini gösterecektir." ifadelerini kullandı.
Fiyatlardaki bu tek seferlik artışın bir enflasyon sorununa dönüşmemesini sağlayacaklarını aktaran Powell, "Hala orta derecede kısıtlayıcı olarak gördüğüm bu politika duruşu, olası ekonomik gelişmelere yanıt vermek için bizi iyi bir konumda bırakıyor." değerlendirmesinde bulundu.
ABD Ticaret Bakanlığı, 2025'in nisan-haziran dönemine ait gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) nihai verilerini açıkladı. Buna göre, ABD ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde güçlü tüketici harcamaları ve yatırımların etkisiyle yüzde 3,8 büyüyerek tahminleri aştı ve 2023’ün üçüncü çeyreğinden bu yana en hızlı yıllık büyüme olarak kayıtlara geçti.
Ülkede ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı, 20 Eylül ile biten haftada 218 bine gerileyerek beklentilerin altında kaldı. Fed’in enflasyon göstergesi olarak yakından izlediği çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE) fiyat endeksi, ağustosta yıllık bazda yüzde 2,9 artışla öngörülere paralel gerçekleşti. Yeni konut satışları ise aynı dönemde yüzde 20,5 yükselerek beklentileri aştı.
Analistler, başta konut piyasası verileri olmak üzere açıklanan makro ekonomik verilerin beklenenden güçlü gelmesinin, Fed’in ilave faiz indirimlerine ihtiyaç duymayabileceği bir ekonomiye işaret ettiğini kaydetti.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda, istihdama ilişkin zayıflamaya işaret eden verilerle bir süredir güçlenen Fed’in faiz indirim beklentileri, tamamlanan haftada açıklanan güçlü büyüme verilerinin ardından zayıfladı. Bankanın ekim ayında 25 baz puanlık faiz indirimine gitme olasılığı yüzde 89 düzeyinde fiyatlanırken aralık toplantısında ilave indirime yönelik olasılık veriler sonrasında yüzde 63’e geriledi.
Jeopolitik cephede ise Rusya-Ukrayna hattındaki gelişmelere ilişkin haber akışı, yatırımcıların odağında kalmaya devam ediyor.
Söz konusu gelişmelerin ardından ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi haftayı yüzde 4,19 seviyesinde tamamlarken dolar endeksi yüzde 0,5 yükselişle 98,2'ye çıktı.
ALTINDA YÜKSELİŞ 6'NCI HAFTAYA TAŞINDI
Değerli metaller, Fed’in para politikasına ilişkin artan belirsizliklere ve Powell’ın açıklamalarına karşın, tarife adımları ile jeopolitik risklerin etkisiyle haftayı pozitif bir seyirle tamamladı.
Altının ons fiyatı, üst üste altıncı haftada da yükselişini sürdürerek haftayı 3 bin 759,7 dolardan tamamlarken hafta içinde 3 bin 791,1 dolarla rekor tazeledi. Fed Başkanı Powell’ın konuşmasında faiz patikasına ilişkin net bir sinyal vermemesi dolar endeksini yükselterek artışı bir miktar törpülese de güvenli liman talebi altının yukarı yönlü seyrini destekledi.
Gümüşün ons fiyatı, tamamlanan haftada altına paralel yükselerek tüm zamanların zirvesi olan 49,8 dolara yaklaşırken haftayı 46,1 dolardan tamamladı ve hafta içinde 46,6 dolarla 2011’den bu yana en yüksek seviyesini gördü.
Analistler, gümüşün ons fiyatının rekor seviyelere yaklaşmasıyla yüksek oynaklık taşıdığını hatırlatarak, olası kar satışlarının yüksek volatiliteye sahip olabileceğinin altını çizdi.
Platin fiyatları, üst üste sekizinci haftada da yükselişini sürdürerek haftayı 1.571,4 dolardan tamamladı, hafta içinde 1.588,8 doları test ederek 2014’ten bu yana en yüksek seviyesini gördü.
Bu gelişmelerle değerli metallerde, ons bazında fiyatlar, paladyumda yüzde 10,5, gümüşte yüzde 6,9, platinde yüzde 3,7, altında yüzde 2 değer kazandı.
BAZ METALLER KARIŞIK SEYRETTİ
Baz metallerde, tamamlanan haftada açıklanan makroekonomik verilerle karışık bir seyir izlenirken bakırda fiyatlamalar kurumsal gelişmelerin etkisiyle şekillendi.
Goldman Sachs, Endonezya’daki dünyanın ikinci büyük bakır madeni Grasberg’de yaşanan aksaklıkların ardından, 2025 ve 2026 yıllarına ilişkin küresel bakır madeni arz tahminlerini aşağı yönlü güncelledi.
Bu gelişmelerle baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta fiyatlar libre bazında bakırda yüzde 0,4 ve kurşunda yüzde 0,1 değer kazanırken çinkoda yatay seyretti, nikelde ve alüminyumda yüzde 0,8 değer kaybetti.
PETROL JEOPOLİTİK GERGİNLİKLE YÜKSELDİ
Petrol fiyatları, tamamlanan haftada Ukrayna’nın Rusya’nın enerji altyapısına yönelik insansız hava aracı saldırıları ve ABD’nin ticari ham petrol stoklarındaki düşüşün etkisiyle değer kazandı.
Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, yaptığı açıklamada, iç piyasada yaşanan akaryakıt sıkıntılarının devam etmesi nedeniyle hükümetin benzin ihracatına yönelik yasağı yıl sonuna kadar uzatmayı planladığını ifade etti.
Ülkede, petrol rafinerilerinin insansız hava araçlarının (İHA) saldırılarına hedef olması ve özellikle tarım sektöründe artan talep nedeniyle benzin fiyatlarında dönemsel artışlar yaşanıyor. Dünyanın en büyük enerji ihracatçılarından Rusya, yılda 40 milyon tondan fazla benzin üretiyor.
Bununla birlikte ABD'nin ticari ham petrol stoklarında yaşanan düşüş de talebin yüksek seyrettiği algısına yol açarak fiyatları destekliyor. ABD Enerji Enformasyon İdaresi verilerine göre, ticari ham petrol stokları geçen hafta yaklaşık 600 bin varil azalarak 414 milyon 800 bin varile geriledi. Piyasa beklentisi, stokların 800 bin varil artacağı yönündeydi.
Öte yandan, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başbakanı Mesrur Barzani, IKBY, petrol üreticisi firmalar, Irak Petrol Bakanlığı ve Irak Milli Petrol Şirketi (SOMO) arasında yapılan anlaşmayla bölgedeki petrol kuyularının bir kere daha dünya petrol piyasalarına açıldığını bildirdi.
Analistler, OPEC+’ın nisan ayından bu yana hedeflediği ek petrol üretiminin yaklaşık 4'te 3'ünü gerçekleştirdiğini, üreticilerin kapasite sınırlarına yaklaşmasıyla bu oranın yılın ilerleyen dönemlerinde yarıya kadar gerileyebileceğini belirtti.
Doğal gaz cephesinde yatırımcıların odağında, ABD Enerji Bakanı Chris Wright’ın Avrupa’nın enerji arzına ilişkin değerlendirmeleri yer aldı. Wright, Rusya’nın Avrupa’ya doğal gaz satışını tamamen kesmesinin Moskova’ya baskı kurmak için ABD’nin elindeki en etkili araçlardan biri olduğunu belirtti. ABD’nin sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ihracatıyla Rus gazının tamamını ikame edebileceğini vurgulayan Wright, Avrupa Birliğini Rus gazından hızla vazgeçme yönünde teşvik ettiklerini ifade etti.
Bu gelişmelerle, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 3,9 artarken New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 11 değer kazandı.
TARIM EMTİALAR KARIŞIK SEYRETTİ
Tarım emtia fiyatları, tamamlanan haftada Arjantin’in vergi politikası, ABD’deki hasat sürecinin seyri ve Çin’in alımlarının etkisiyle karışık bir seyir izledi.
Soya fasulyesinde, Arjantin hükümetinin ihracat vergilerini kaldırması küresel ticaret akışı üzerinde etkili olurken Arjantin’de Çin’in alımları hız kazandı. Buğdayda ise küresel rekabet fiyatları baskılamaya devam ederken, Karadeniz Bölgesi'nden gelen yeni ihaleler ve ihracat haberleri fiyatlarda aşağı yönlü seyre neden oldu.
ABD’de mısır hasadının hız kazanması, fiyatlar üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturdu.
Bu gelişmelerle, bu hafta Chicago Ticaret Borsası'nda kile başına fiyatlar pirinçte yüzde 3,3, soya fasulyesinde yüzde 1,2, buğdayda yüzde 0,7 ve mısırda yüzde 0,5 azaldı. ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'te libre bazında fiyatlar, pamukta yatay seyredip kahvede yüzde 11,5, şekerde yüzde 2,7 arttı. Kakaonun ton başına fiyatı ise haftayı yüzde 4 azalışla tamamladı.a
Web.tv
