Google’dan dev adım: VaultGemma ile gizlilik çağı başlıyor
Google Research, uzun süredir tartışma konusu olan yapay zeka ve gizlilik ilişkisine yönelik en somut adımını attı. Şirket, 15 Eylül’de yaptığı açıklamada VaultGemma adını verdiği gizlilik odaklı ilk büyük dil modelini (LLM) tanıttı.
1 milyar parametreye sahip olan model, Google’ın Gemma mimarisi üzerine kuruldu ve özellikle eğitim verilerinin güvenliği için tasarlandı. VaultGemma’nın farkı, geleneksel büyük dil modellerinden farklı olarak, eğitim sırasında kullanılan verileri hafızasında saklamaması. Bu amaçla diferansiyel gizlilik (differential privacy) adı verilen matematiksel bir yöntemden yararlanıyor.
DİFERANSİYEL GİZLİLİK NEDİR?
Bu yöntem, modelin eğitimi sırasında verilerin içine “kontrollü gürültü” ekliyor. Böylece bir kullanıcının ya da tek bir verinin modele dahil olup olmadığını tespit etmek imkânsız hale geliyor. Daha önce bankacılık ve sağlık gibi alanlarda kullanılan bu yaklaşım, ilk kez bu ölçekte bir dil modelinde hayata geçirildi.
Google araştırmacıları, VaultGemma’nın geliştirilme sürecinde “gizlilik, veri ve hesaplama bütçesi” arasında denge kuran yeni ölçekleme yasalarını ortaya koyduklarını açıkladı. Yani modele ne kadar gürültü ekleneceği, bunun performansı ne ölçüde etkileyeceği ve ne kadar ek işlem gücü gerektiği artık daha somut hesaplarla öngörülebilecek.
SAĞLIK, FİNANS VE KAMU İÇİN GÜVENLİ YAPAY ZEKA
Google, VaultGemma’nın özellikle hassas sektörlerde devrim yaratabileceğini savunuyor. Sağlık verilerinin yanlışlıkla açığa çıkmasının, ya da finansal bilgilerinin modele “öğretilmesinin” büyük krizlere yol açabileceği düşünüldüğünde, bu modelin güvenli kullanım alanı oldukça geniş.
Şirket ayrıca, VaultGemma’nın sadece kendi ekosistemiyle sınırlı kalmayacağını, açık ağırlıklarla (open weights) geliştiricilerin erişimine açıldığını duyurdu. Model, Hugging Face ve Kaggle üzerinden indirilebiliyor ancak Google’ın belirlediği etik lisans kuralları geçerli sayılıyor.
“ŞİMDİYE KADAR GELİŞTİRİLEN EN GÜÇLÜ GİZLİLİK ODAKLI BÜYÜK DİL MODELİ”
Yapay zeka modellerinin giderek büyümesiyle birlikte “hangi verilerle eğitildikleri” sorusu teknoloji dünyasında en kritik gündemlerden biri haline gelmişti. VaultGemma’nın piyasaya sürülmesi, Google’ın bu konuda “şeffaflık ve güvenlik” mesajı verdiği bir adım olarak yorumlanıyor.
Google Research ekibi, VaultGemma’yı “şimdiye kadar geliştirilen en güçlü gizlilik odaklı büyük dil modeli” olarak tanımlıyor ve bunun yalnızca başlangıç olduğunu vurguluyor.
Web.tv
