İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülen soruşturma kapsamında, İBB ve İSKİ tarafından kullanılan toplam 14 yurt dışı kaynaklı kredi ve tahvil finansmanına ilişkin yapılan incelemede dikkat çeken tespitler yer aldı.
165 MİLYAR TL’LİK FİNANSMAN İNCELENDİ
İddianamede, 2019–2025 yılları arasında İBB ve İSKİ’nin 19 farklı finans kuruluşundan toplam 2 milyar 36 milyon euro ve 1 milyar 588 milyon dolar tutarında dış kaynak kullandığı belirlendi.
Söz konusu döviz tutarının, kullanıldığı tarihlerdeki kura göre 69 milyar 516 milyon TL, güncel değeriyle ise yaklaşık 165 milyar TL olduğu tespit edildi.
PARA AKIŞI VE GÖNDERİM DAĞILIMI
Savcılığın tespitlerine göre yurt dışı kaynaklı fonların banka hesaplarından dağılımı şöyle gerçekleşti:
7 milyar 710 milyon TL doğrudan yüklenici firmalara gönderildi.
13 milyar 630 milyon TL proje ile doğrudan bağlantısı olmayan işletmelere veya farklı projelerin yüklenicilerine aktarıldı.
19 milyar 846 milyon TL yurt dışı finansal kuruluşlara geri gönderildi.
13 milyar 836 milyon TL İBB ve iştiraklerinin (İETT, İSFALT, BELBİM, Kültür A.Ş. vb.) hesaplarına aktarılıp çeşitli ödemelerde kullanıldı.
6 milyar 189 milyon TL diğer iştirak hesaplarına gönderildi; bu hesaplarda birleştirilerek kullanıldığı için paranın izinin doğrudan takip edilemediği belirtildi.
8 milyar 6 milyon TL vergi, sigorta primi, elektrik ve sair ödemelerde kullanıldı.
235 milyon TL ise firmaların İBB’den olan alacaklarını kredi teminatı olarak temlik etmeleri nedeniyle yurt içi bankalara ödendi.
KREDİLERİN SADECE YÜZDE 15’İ AMACINA UYGUN KULLANILDI
İncelemeye göre, kullanılan finansmanların yalnızca %10–15’lik kısmı doğrudan sözleşmelerde belirtilen yüklenici firmalara ödenirken, kalan miktarın farklı kişi ve kurum hesaplarına aktarıldığı belirlendi.
Ayrıca finansmanların yaklaşık yüzde 20’sinin tekrar yurt dışı kuruluşlara ödenerek “borcun borçla kapatıldığı” ve bu durumun kamu zararına yol açtığı ifade edildi.
YÜZDE 50’Sİ AMAÇ DIŞI KULLANILDI
İddianamede, kullanılan yurt dışı finansmanların yaklaşık yarısının (yaklaşık %50) İBB ve iştirakleriyle ilgisi olmayan kurum ve kişilerin hesaplarına yönlendirildiği belirtildi. Savcılık, bu fonların Ekrem İmamoğlu’nun kurduğu suç örgütünün parasal kaynaklarından biri olarak kullanıldığını öne sürdü. Raporda, fonların önce İBB hesaplarına aktarıldığı, oradan da usulsüz ihaleler ve doğrudan temin yöntemleriyle örgütle bağlantılı şirketlere aktarıldığı, bu yapı içinde “Sistem” adı verilen bir mekanizmanın oluşturulduğu ifade edildi.
YURT DIŞI FİNANSMANLARIN GİTTİĞİ ŞİRKETLER
İddianamede, finansmanlardan aktarılan bazı tutarların reklam, medya ve organizasyon sektörlerinde faaliyet gösteren şirketlere yönlendirildiği kaydedildi.
Buna göre;
712 milyon dolar büyüklüğündeki bir finansmandan 1 milyar 200 milyon TL’nin çeşitli reklam şirketlerine,
175 milyon euro büyüklüğündeki bir finansmandan 19,5 milyon TL’nin medya ajanslarına,
136 milyon euro büyüklüğündeki bir finansmandan 131 milyon TL’nin reklam ve proje yönetim şirketlerine,
75 milyon euro tutarındaki başka bir finansmandan 118 milyon TL’nin organizasyon ve dijital medya firmalarına,
316 milyon euro büyüklüğündeki bir finansmandan 55 milyon TL’nin teknoloji, yazılım ve medya şirketlerine aktarıldığı belirtildi.
“SİSTEM” YAPISININ MALİ AYAĞI
Raporda, bu aktarım zincirlerinin örgüte doğrudan finansal destek sağladığı ve yurt dışı kredilerin örgüt faaliyetlerini besleyen ekonomik bir havuz oluşturduğu değerlendirildi.
İddianamede, 2019–2025 döneminde kullanılan dış kaynaklı kredilerin büyük bölümünün, “Sistem” adını verdikleri yapının finansmanında kullanıldığı; usulsüz ihaleler ve iştirakler üzerinden örgüte yakın şirketlere aktarıldığı ifade edildi.