Doğu Karadeniz’den başlayarak kısa sürede Türkiye’nin farklı bölgelerine yayılan kahverengi kokarca böceği (Halyomorpha halys), artık Marmara Bölgesi’nde de etkisini göstermeye başladı. Özellikle Bursa ve Yalova çevresinde görülen zararlı, meyve ve sebze üretiminde ciddi kayıplara yol açma riski taşıyor.
Türkiye’de ilk kez 2018 yılında Artvin’in Kemalpaşa ilçesinde tespit edilen kahverengi kokarca, kısa sürede Doğu Karadeniz’den Marmara’ya kadar geniş bir alana yayıldı. Ürünün öz suyunu emerek kalitesini düşüren, salgısıyla acılaşmaya neden olan böcek; fındık, elma, mısır ve sebze üretiminde önemli ekonomik zararlara yol açıyor.
TARIMI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEDİ
Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Temel Göktürk, zararlının Türkiye’deki yayılış sürecine dikkat çekerek,
“Kahverengi kokarca son yıllarda Türkiye’nin en önemli tarımsal zararlılarından biri haline geldi. Hiçbir zaman soyu tükenmeyen, her yıl daha yüksek popülasyon oluşturan bir tür. Ürünün suyunu emerek kalitesini düşürüyor, acılaşmaya neden oluyor. Bu da üreticinin gelirini ciddi biçimde azaltıyor. 2018’de Artvin’de tespit edilen tür, 2025 itibarıyla Marmara’nın Yalova ve Bursa illerinde de aktif olarak yerleşmiş durumda.” Olduğunu vurguladı.
YENİ BÖLGELERE YERLEŞİYOR
Göktürk, zararlının doğal değil, insan kaynaklı yollarla taşındığını belirterek, “Bu böceğin taşınmasındaki en büyük etken kendi uçuşu değil, insanlar. Ticaret veya seyahat amaçlı araçlarla taşınarak yeni bölgelere yerleşiyor. Bu nedenle sadece Karadeniz değil, Marmara ve Ege kıyıları da risk altında” dedi.
Kahverengi kokarcanın 2 bin metre rakıma kadar yaşayabildiğini belirten Prof. Dr. Göktürk, bu özelliğin zararlının neredeyse tüm yerleşim alanlarında zarar oluşturabileceği anlamına geldiğini vurguladı.
