EKONOMİ

Küresel krizin iki yüzü: Türkiye ve Güney Kore

Türkiye, dünyada en çok şirket kapanan ülkeler arasında üst sıralarda yer alıyor. Ekonomik dalgalanmalar ve finansman zorlukları nedeniyle çok sayıda işletme kepenk kapatırken, Türkiye bu alanda Güney Kore ile birlikte küresel ölçekte dikkat çeken ülkelerden biri oldu.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerine göre, 2025 yılının ilk sekiz ayında kurulan şirket sayısı yüzde 0,6 azalarak 71 bin 224’e gerilerken, kapanan şirket sayısı yüzde 11,1 artışla 18 bin 482’ye yükseldi. Tasfiye edilen şirketlerle birlikte toplam kapanan işletme sayısı ise 49 bin 580 olarak kaydedildi.

TOBB verilerine göre, yılın ilk sekiz ayında Türkiye’de günde ortalama 349 şirket kurulurken, 206 şirket kapanıyor. Ağustos ayında kurulan şirketlerin sayısı bir önceki aya göre yüzde 0,16 azalırken, sermayesi yüzde 27,8 düşerek 28,8 milyar TL oldu. Bu dönemde kurulan 4 bin 497 yabancı sermayeli şirketin sermayesinin yüzde 79,2’si yabancı yatırımcıya ait.

DÜNYADAKİ ŞİRKET KAPANMALARI

Küresel ölçekte de şirket kapanmalarındaki artış dikkat çekiyor. 2025 yılı itibarıyla dünya genelinde 3 bin 555’ten fazla şirket toplu işten çıkarmalar gerçekleştirdi. ABD’de her ay ortalama 1,6 milyon kişi işten çıkarılıyor; yıllık toplam işten çıkarma sayısı yaklaşık 19,2 milyon. Özellikle teknoloji sektöründe, Intel, Microsoft ve Amazon gibi büyük şirketler büyük çaplı işten çıkarmalar yaptı.

Türkiye’deki kapanışlar, dünya genelindeki eğilimlerle paralellik gösterse de, artış hızı ve etkisi yerel ekonomide daha belirgin. Özellikle KOBİ’ler üzerindeki maliyet baskıları ve ekonomik belirsizlikler, kapanma oranlarını yükselten faktörler olarak öne çıkıyor.

Türkiye’de şirket kapanma oranları, ekonomik belirsizlik, yüksek maliyetler ve KOBİ ağırlıklı yapının kırılganlığı nedeniyle dünya ortalamasının üzerinde seyrediyor. Döviz dalgalanmaları ve finansmana erişim zorlukları da işletmelerin sürdürülebilirliğini etkiliyor. Global ölçekte kapanmalar olsa da, Türkiye’deki yapısal ve ekonomik faktörler bu oranı daha belirgin hâle getiriyor.

DÜNYA İFLAS ŞAMPİYONU: GÜNEY KORE

2024 verilerine göre, yıllık 1 milyonun üzerinde işletmenin kapandığı Güney Kore, dünya çapında en çok şirket kapanan ülke konumunda. Yüksek kira ve enerji maliyetleri ile dijitalleşmenin baskısı, özellikle perakende ve restoran sektörlerinde iflasların artmasına yol açıyor. Avrupa’da Almanya, 2024’ün son çeyreğinde 4.215 şirket iflasıyla 2009 mali krizinden bu yana en yüksek rakama ulaşırken, Birleşik Krallık’ta 36.807 şirket tasfiye edildi. Uzmanlar, bu trendin ekonomik belirsizlikler ve sektörel dönüşümden kaynaklandığını belirtiyor.

EKONOMİK DEĞERLENDİRME

Uzmanlar, Türkiye’de şirket kuruluşlarının yavaşlaması ve kapanmaların artmasının, yatırım ortamındaki belirsizlik ve maliyet baskıları ile doğrudan ilişkili olduğunu belirtiyor. Global ekonomik görünümdeki dalgalanmalar da Türkiye’deki girişimcilik faaliyetlerini etkileyebilir. Yatırım ortamının iyileştirilmesi ve KOBİ desteklerinin artırılması, ekonomideki kırılganlığı azaltabilecek adımlar olarak öne çıkıyor.