ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Güneş Sistemi dışında doğrulanan gezegen sayısının 6 bini geçtiğini duyurdu. Açıklamada, bunun insanlığın evrendeki yerini anlama çabasında önemli bir eşik olduğu vurgulandı.
İLK KEŞİF 1992’DE
NASA’nın aktardığına göre ötegezegen keşifleri, 1992 yılında bir pulsarın yörüngesinde tespit edilen iki gezegenle başladı. 1995’te Güneş benzeri bir yıldızın etrafında ilk ötegezegenin bulunmasıyla bilim dünyasında dönüm noktası yaşandı. Sonraki yıllarda Kepler ve TESS gibi uzay teleskoplarının katkısıyla keşifler hız kazandı. Kepler, 2015’te 1000’inci gezegeni doğrularken, 2016’da sadece bir yılda 1500 yeni gezegen bulundu. Mart 2022’de ulaşılan 5 binlik sayı, yaklaşık iki buçuk yıl sonra 6 bini aştı.
ÇOĞU DÜNYA’YA BENZEMİYOR
NASA, doğrulanan ötegezegenlerin büyük bölümünün Güneş Sistemi’ndeki gezegenlerle benzerlik taşımadığını bildirdi. “Sıcak Jüpiterler”, birkaç saatlik yörüngeye sahip ultra kısa dönemli gezegenler ve bir yüzü sürekli yıldızına dönük gelgit kilitli dünyalar, en sık rastlanan türler arasında yer aldı.
Bazı ötegezegenlerde demir yağmurlarının görülebileceği, bazılarının ise tamamen okyanuslarla kaplı olabileceği belirtildi.
EN ÇOK GEÇİŞ YÖNTEMİYLE BULUNDU
Keşiflerde en çok kullanılan “geçiş yöntemi” ile bugüne kadar 4 bin 500’den fazla gezegenin doğrulandığı açıklandı. Yıldızın ışığında gezegenin yarattığı küçük karartıların ölçülmesine dayanan bu yöntemi, 1140’tan fazla keşfin yapıldığı “radyal hız” yöntemi izledi. Doğrudan görüntüleme ise zorlukları nedeniyle 100’den az gezegenin bulunmasına imkân tanıdı. NASA, her bir aday gezegenin doğrulanmasının uzun ve titiz gözlemler gerektirdiğinin altını çizdi.
NASA’nın açıkladığı 6 bin ötegezegen, gökbilimin ulaştığı noktayı gözler önüne sererken, aynı zamanda insanlığın kadim sorusunu yeniden hatırlatıyor: Bu uçsuz bucaksız evrende gerçekten yalnız mıyız?