NASA, “sessiz” süpersoniği X-59'u gökyüzüyle buluşturdu.
Kalkışın ardından X-59, Edwards Hava Üssü üzerinde oval “yarış pisti” rotalarında yaklaşık bir saat uçtu ve üsse iniş yaptı.
Lockheed Martin, uçağın “ilk uçuşta planlandığı gibi performans gösterdiğini” açıkladı. NASA adına yapılan açıklamada ise Vekil Yönetici Sean Duffy, "Bu çalışma, Amerika’nın havacılıktaki liderliğini sürdürüyor ve kamu havacılığının geleceğini değiştirme potansiyeline sahip," dedi.
AMAÇ: PATLAMAYI MİNİK BİR SESE ÇEVİRMEK
1960’ların sivil süpersonik hayalini bitiren başlıca sorun, yerde 110–140 dB’e varabilen sonik patlamaydı. X-59’un tek kişilik, uzun burunlu gövde mimarisi, şok dalgalarını burun etrafında yığmak yerine tüm gövdeye yayarak ve yukarı yönlendirerek bu etkiyi yaklaşık 60–80 dB’lik “sonik tık” düzeyine indirmeyi hedefliyor. İlk uçuş, airframe ve sistemlerin uçuşa elverişliliğini doğrulamak üzere ses altı hızlarda icra edildi. İlerleyen fazlarda uçak ses hızının üzerine çıkarak yerde mikrofon ağları ve takip uçaklarıyla ölçümlenecek.
PROGRAMIN SIRADAKİ ADIMLARI NASIL İŞLEYECEK?
X-59, bundan sonra NASA’nın Armstrong Flight Research Center üssünde konuşlanacak. Programın sıradaki adımları arasında:
- Çöl zeminine yerleştirilen mikrofon dizileri üzerinden şok dalgası ölçümleri,
- Özel sensörlerle donatılmış takip uçaklarıyla şok dalgası izleme,
- Belirlenecek yerleşimler üzerinde “sessiz süpersonik koridor” uçuşları ve kamu algısı anketleri yer alıyor
ABD'NİN YASAĞI DEĞİŞTİRME İHTİMALİ
1973’ten bu yana ABD’de karada süpersonik uçuşa kısıt katan regülasyonların, X-59’un “sessiz” süpersoniği kanıtlaması hâlinde yeniden yazılması gündeme gelebilir. Bu doğrultuda ABD Başkanı Trump, yıl içinde FAA’ye ABD üzerindeki süpersonik uçuş yasağının kaldırılmasına yönelik adımları başlatma talimatı veren bir başkanlık kararnamesi yayımladı.
BOOM XB-1 DE SES DUVARINI AŞTI
Süpersonik sivil taşımacılıkta ABD’li şirketler de atağa kalkmış durumda.
Colorado merkezli Boom Supersonic, Ocak 2025’te XB-1 ile kıtasal ABD üzerinde ses duvarını aşarak önemli bir eşik geride bıraktı. X-59’un başarısı, afet lojistiği, medikal nakil gibi yüksek hızın kritik olduğu alanlarda da oyun değiştirici sonuçlar doğurabilir.
