İsrail'de halk bir kez daha ayaklandı. On binler sokaklara döküldü. Muhafazakarlığı ve geleneklerine bağlılığı ile bilinen Ultra-Ortodoks Yahudiler İsrail hükümetinin zorunlu askerlik uygulamasını protesto etti. Eylem "Milyonluk yürüyüş" adı altında Batı Kudüs'te düzenlendi. Gösteri nedeniyle Batı Kudüs'te, 2 bin polis görevlendirdi.
HAREDİLER ASKERLİKTEN MUAFİYET TALEP EDİYOR
İsrail'de Haredi Yahudiler olarak da bilinen Ortodoks Yahudiler hahamların da desteğini alarak sokağa indi. Askerlikten muaf tutacak bir yasa talep ettiler, zorunlu askerlik uygulamasına karşı çıktılar. Yitzhak Navon tren istasyonu on binlerin muafiyet çağrısına sahne oldu. Eylemden ulaşım da etkilendi, Batı Kudüs'te tren seferleri askıya alındı.
HAYAT NEREDEYSE DURDU
Haredilerin bir diğer tepkisi ise gösteriye katılımı zorlaştırmak için Tel Aviv'den Batı Kudüs'e tren seferlerinin askıya alınması oldu. Bu kapsamda tren seferleri değil, pek çok yol da araç trafiğine kapatıldı. Hayat deyim yerindeyse durma noktasına geldi.
İsrail son yıllarda hükümet karşıtı pek çok eyleme sahne oluyor. Ancak Haredilerin gerçekleştirdiği bu eylem son yıllarda yapılan en büyük dini protestosu olarak kayıtlara geçti.
İsrail basına göre gösteriye 300 bin kişinin katılması bekleniyordu. Ancak, tahminler tutmadı. Haredi kaynaklar, sayının 500 bini bulduğunu aktardı.
NETANYAHU VE HAREDİLER KARŞI KARŞIYA
Öte yandan, İsrail siyasetinde Başbakan Binyamin Netanyahu ile Ultra-Ortodoks partiler arasında anlaşmazlıklar devam ediyor. Yeşiva olarak adlandırılan Tevrat okulu öğrencileri, zorunlu askerlikten muaf olmak istiyor. Beklenen yasa ise bir türlü çıkmıyor. Bu nedenle hükümetteki görevlerinden istifa eden Ultra Ortodoksların partisi Şas, sorunun bir türlü çözülememesi üzerine geçen hafta milletvekillerinin koalisyondaki görevlerinden istifa ettiğini duyurmuştu.
Üstelik bu mesele yeni değil. İsrail yasalarına göre 18 yaşını geçen herkes zorunlu askerlik hizmetini yerine getirmekle yükümlü. Askerlikten muaf tutulmak isteyen Haredilerin talepleri ise hala karşılanmış değil.
İsrail'in bölgedeki yayılmacı konumuna bakacak olursak, İsrail ordusunun hiç olmadığı kadar askere ihtiyacı var. İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024'te Haredi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal dayanağının bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların göreve alınması gerektiğine karar vermişti. Amaç ise İsrail ordusunu güçlendirmekti.
Haredilerin beklediği yasa çıkmayınca Netanyahu'nun Haredi koalisyon ortakları meclisi boykot etmeye başladı. Meclisin fesih oylamasına kadar varan bir süreç İsrail siyasetini oldukça uzun süre meşgul etmişti.
MECLİSTE İSTİFA RÜZGARI
Yaşananların ardından istifalar art arda geldi. İsrail Meclisi Dışişleri ve Savunma Komitesi Başkanı Yuli Edelstein'in son hazırladığı taslağın taleplerini karşılamadığını belirten "Degel HaTorah" ve "Agudat Israel" partilerinin oluşturduğu Birleşik Tevrat Yahudiliği İttifakı, 7 milletvekiliyle hükümetten istifalarını açıkladı. Bu gelişmeyle beraber Başbakan Netanyahu hükümeti 61 milletvekiliyle kalmıştı.
Şas'ın hükümetten çekilme kararıyla Netanyahu hükümeti, azınlık hükümetine dönüşmüştü.
Ortodoks Yahudiler askerlikten muafiyet istemekte kararlı ancak Netanyahu hükümetinin politikası ve ordunun asker ihtiyacı göz önüne alındığında bu sorun yakın zamanda çözülecek gibi durmuyor.