Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı İbrahim Ömer Gönül, Portföy Yönetim Zirvesi’nde yaptığı konuşmada, Türkiye’deki fon ekosisteminin son yıllarda hem büyüklük hem de uluslararası ilgi açısından önemli bir dönüşüm sürecinden geçtiğini vurguladı. Gönül, sektördeki dinamizmin korunması için Kurul olarak yeni düzenlemeleri hayata geçirdiklerini ve bu adımların sektörün dijitalleşme ve şeffaflık hedeflerini desteklediğini belirtti.
FON EKOSİSTEMİNDE BÜYÜK SIÇRAMA
Başkan Gönül’ün paylaştığı bilgilere göre, sektördeki 87 portföy yönetim şirketi hâlihazırda 11,2 trilyon liralık dev bir fon büyüklüğünü yönetiyor. Kasım sonu itibarıyla fon çeşitliliği ve büyüklüğü dikkat çekiyor.
- 1.954 adet menkul kıymet yatırım fonu
- 224 adet gayrimenkul yatırım fonu
- 441 adet girişim sermayesi yatırım fonu
- 390 adet emeklilik yatırım fonu
- 28 adet borsa yatırım fonu
Bu fonların toplam değerleri ise şu şekilde sıralanıyor: Menkul kıymet yatırım fonları 7,3 trilyon TL, emeklilik yatırım fonları 2,1 trilyon TL, girişim sermayesi yatırım fonları 352 milyar TL, gayrimenkul yatırım fonları 182 milyar TL ve borsa yatırım fonları 284 milyar TL.
Gönül, 2024 yılının aynı dönemiyle karşılaştırıldığında fonlarda yaşanan rekor artışlara dikkat çekti. Borsa yatırım fonlarında yüzde 149’luk artışın öne çıktığını belirterek, menkul kıymet yatırım fonlarında yüzde 86, emeklilik yatırım fonlarında yüzde 83, girişim sermayesi yatırım fonlarında yüzde 75 ve gayrimenkul yatırım fonlarında yüzde 72 oranında önemli artışlar kaydedildiğini açıkladı. Bu büyüme ile Türkiye’nin fon piyasası, bölgesel ölçekte referans gösterilen bir pazar haline geldiğini, ancak hâlâ gelişmiş ülkelerin gerisinde olduğunu müşahede ettiklerini de sözlerine ekledi.
RAPORLAMA VE DİJİTALLEŞMEDE YENİ DÜZENLEMELER
Konuşmasında SPK’nın 2025 ve 2026 yıllarında hayata geçirdiği ve geçireceği düzenlemelere geniş yer ayıran Gönül, temel önceliklerinin finansal raporlama süreçlerinin sadeleştirilmesi ve etkinleştirilmesi olduğunu bildirdi.
Sektörün artan iş yükünü hafifletmek ve raporlama kalitesini korumak amacıyla; menkul kıymet yatırım fonları, konut ve varlık finansmanı fonları ile gayrimenkul/girişim sermayesi yatırım fonlarının finansal raporlarının kamuya açıklanma sürelerinin yeniden düzenlendiğini kaydetti. Bu takvim değişikliğinin hem fon kurucularının hem de bağımsız denetim kuruluşlarının süreçlerini daha verimli yönetmesine olanak sağlayacağı ifade edildi.
Dijitalleşmeyi destekleyen önemli bir adım olarak; serbest fonlara ilişkin kamuyu aydınlatma belgelerinin yalnızca Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) yayımlanmasının yeterli görüldüğünü ve mükerrer bildirim yükümlülüklerinin tamamen kaldırıldığını söyledi. Benzer şekilde, gayrimenkul ve girişim sermayesi yatırım fonlarının finansal raporlarını Kurul’a gönderme ve yatırımcılara ayrıca iletme zorunluluğunun da kaldırıldığını aktardı.
KENTSEL DÖNÜŞÜM VE ALTIN FONLARINA KOLAYLIK
Başkan Gönül, sektör talepleri doğrultusunda iki önemli uygulama kolaylığını da açıkladı. Temmuz ayında alınan bir İlke Kararı ile gayrimenkul yatırım fonlarının portföylerine ekonomik ömrünü tamamlamış, metruk yapıları içeren taşınmazları dâhil etme sürecinin pratikleştirildiğini dile getirdi. Değerleme raporuyla durumun teyit edilmesi ve yapının yıkılacağının Kurul’a bildirilmesi şartıyla, bu varlıkların arsa niteliğiyle fon portföyüne alınabileceğine imkân tanındığını belirtti. Bu düzenlemenin özellikle kentsel dönüşüm bölgelerinde fonların daha hızlı hareket etmesine katkı sağlayacağı vurgulandı.
Altın ağırlıklı yatırım fonlarının değerleme sürecinde de iyileştirme yapıldığını duyurdu. Borsa İstanbul’daki tescil amaçlı işlemlerden kaynaklanabilen fiktif dalgalanmaları engellemek için, altın fonlarının değerlemesinde artık Borsa İstanbul tarafından yayımlanan ve tescil amaçlı işlemleri kapsam dışı bırakan ağırlıklı ortalama fiyatının kullanılmasının zorunlu hale getirildiğini söyledi.
"YANLIŞI OLANIN GÖZÜNÜN YAŞINA BAKMAYIZ"
Konuşmasının sonunda, Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek başkanlığındaki son Finansal İstikrar Komitesi toplantısında serbest fonlar ve para piyasası fonlarındaki gelişmelerin ele alındığını aktaran Gönül, bu enstrümanların finansal istikrara etkileri ile alınabilecek makro ihtiyati tedbirlerin değerlendirildiğini kaydetti.
Başkan Gönül, fonların sermaye piyasalarının büyümesinde stratejik öneme sahip olduğunu vurgulayarak, "Yanlışı olanın gözünün yaşına bakmayız" ifadesini kullandı. Fon ekosisteminin güçlenmesi, derinleşmesi ve en yüksek standartlarda ilerlemesi için gerekli tüm düzenlemeleri ivedi şekilde hayata geçireceklerini belirtti. Gönül, amaçlarının hem yatırımcıyı korumak hem de Türk sermaye piyasalarını uluslararası düzeyde daha saygın ve rekabetçi bir konuma taşımak olduğunu sözlerine ekledi.
