Multipl Skleroz (MS) hastalığına yönelik 22-24 Ekim'de düzenlenen "10. İstanbul MS Days" kongresinde birçok konu ele alındı. Kongrenin başkanlığını yapan Prof. Dr. Aksel Siva, MS hastalığında son 20-25 yılda tedavi seçeneklerinin arttığını ve çok fazla ilerleme kaydedildiğini belirtti:
"MS'li kişiler artık bunun kontrol edilebilir bir hastalık olduğunu biliyorlar. Tabii ki istisnalar olabilir ama 25 yıl öncesine göre bugün çok daha umutla baktığımız bir hastalık. Teknolojinin gelişmesi, çalışmaların gelişmesine büyük katkıda bulunmuş durumda. Yapay zeka da buna giderek katkı sağlıyor. Sonuçların daha çabuk değerlendirilmesi konusunda inanılmaz katkılar sağlıyor. Yapay zeka tanıya daha çabuk varılmasını sağlıyor. Bugün görüntüleme yöntemleri, hepimizin MR olarak bildiği inceleme yöntemi, yapay zeka ile çok daha iyi ve ayrıntılı değerlendirilebiliyor. Muayenelerde yapay zeka bize ek destekler sağlıyor."
MS'in kişiye özel bir hastalık olduğuna değinen Siva, hasta kişiyle birebir ilgilenmenin önemli olduğunu söyledi:
"Özellikle 'hasta' sözünü kullanmamaya dikkat ediyorum çünkü MS artık bir yaşam şekli olabiliyor. Artık eskisi kadar olumsuz bakmıyoruz bu hastalığa. Dolayısıyla kişiler kendilerini çevrelerine bakarak ya da internete girerek yorumlamasınlar. MS kişiye özel bir seyir gösterecektir. Yeter ki biz hekim olarak bunu daha iyi anlayalım, ona göre müdahale edelim, doğru tedavi seçelim ve doğru izleyebilelim."
KADINLARDA DAHA ÇOK GÖRÜLÜYOR
ABD Mayo Clinic Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Burcu Zeydan, MS hastalığının kadınlarda daha sık görüldüğüne değindi:
"Her 4 MS hastasının 3'ü kadın. Özellikle 20 ila 40 yaş arasındaki kadınları etkiliyor. Bu açıdan çok önemli. Cinsiyet hormonları ve kromozomları ve çevresel faktörler bir arada etkiliyor hastalığı. Hastalar bize başvurduğunda gebelikle ilgili çok sayıda soru soruyorlar. En önemli soru, 'Hastalık gebelik kararını etkiler mi?' ya da 'Gebelik düşüncesi ertelenmeli mi?' oluyor. Yapılan çalışmalar gösteriyor ki aslında düzgün bir tedavi ile hastalığın stabilizasyonu ile gebelik için herhangi bir engel yok."
TEŞHİS ÖNEMLİ
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Türkiye MS Derneği Başkanı Doç. Dr. Melih Tütüncü ise MS'in bağışıklık sisteminin yanlış çalışması sonucunda beyin, omurilik veya göz siniri gibi vücudun kendi kendine saldırması sonucu oluşan bir kronik hastalık olduğunu söyledi.
Tütüncü, MS'in beyindeki bütün hücreleri etkileyebildiğini ifade etti:
"Bu hastalık genellikle ataklarla gidiyor, belli bir yaştan sonra bazı hastalarda ilerleyici tipe dönebiliyor. Bu yüzden tedavi edilmesi ve yakın takip edilmesi gereken bir hastalık. Herkeste farklı bulgularla kendini gösteriyor ama en çok başlama şekli, görme bozukluğu veya ellerde ayaklarda uyuşmayla başlayabiliyor. Yalnız bu herkeste olan 3-5 dakikalık uyuşma değil, daha uzun süreli, günlerce, haftalarca süren bir uyuşma olması lazım, belli bölgelerde olması lazım. Bunun yanında görmede, göz hareketlerinde ağrı, bulanık görme, çift görme, dengesizlik, baş dönmesi artı bir ekstremitede, yani bir kol bacakta güçsüzlük, yürürken sağa, sola çekme anlık değil, uzun süreli olması gerekiyor. Hastanın, kendisinde böyle bir anormal durum olduğunda doktora gitmesi lazım. Gideceği doktorun da nörolog olması lazım."
MS hastalarını tedavi ederken amaçlarının atakları durdurmak ve hastanın ilerleyici döneme geçmesini engellemek olduğunu vurgulayan Tütüncü, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Günümüzdeki tedavilerle oranı çok daha düşürmüş durumdayız ve hastalar bu tedavilerden fayda görüyorlar. Herkes felç kalacak diye bir kural yok. Bazen iyiye giden MS'ler de olabiliyor. Artık tedavilerle bu oranları biz çok daha düşürdük. Dolayısıyla burada geç kalınmadan, hemen kuvvetli tedaviye başlamak lazım. Türkiye'de hekimler bu konuda çok bilinçliler. Hemen hemen Türkiye'nin her ilinde MS'le ilgilenen uzman hekimimiz bulunmakta. Avrupa standartlarında tanıyı koymada bilgiye, donanıma sahipler. Tedavi açısından Türkiye şanslı. Hem hekim açısından hem ilaç açısından Türkiye iyi bir noktada."
