Türkiye İstatistik Kurumu, 2024 yılına ilişkin "Küçük ve Orta Büyüklükteki Girişim İstatistikleri"ni açıkladı.
Türkiye'de 250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 500 milyon lirayı aşmayan girişimler KOBİ olarak tanımlanıyor.
Buna göre, sanayi ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren 3 milyon 928 bin girişim KOBİ sınıfına girerken bu kuruluşlar 2024 yılında toplam girişim sayısının yüzde 99,6'sını oluşturdu. Buna karşılık, istihdamın yüzde 68,5'ini, personel maliyetinin yüzde 43,5'ini, cironun yüzde 44,1'ini, üretim değerinin yüzde 39,8'ini ve faktör maliyetiyle katma değerin yüzde 41,2'sini söz konusu işletmeler kaydetti.
KOBİLER’DE YÜZDE 35 ile TOPTAN VE PERAKENDE TİCARET ÖNDE
Ekonomik faaliyetlerin istatistiki sınıflamasına (NACE Rev.2) göre, 2024 yılında KOBİ'lerin yüzde 35,1'i toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı, yüzde 15,3'ü ulaştırma ve depolama, yüzde 12,1'i imalat sanayisi sektörlerinde faaliyet gösterdi.
İmalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren KOBİ'lerin istihdamının toplam KOBİ istihdamı içindeki oranı yüzde 25,4 olurken personel maliyeti için bu oran yüzde 33,5, ciroda yüzde 25,5, faktör maliyetiyle katma değerde yüzde 34,9 ve üretim değerinde ise yüzde 41,2 olarak gerçekleşti.
ÇALIŞAN BAŞINA KATMA DEĞER 969 BİN LİRA
KOBİ girişimleri için 2015 yılında çalışan başına ortalama katma değer 26 bin lira iken, 2024 yılında bu değer 479 bin lira oldu. KOBİ grupları içinde 2015 ve 2024 yılları için en yüksek çalışan başına katma değer sırasıyla 46 bin lira ve 969 bin lira ile orta ölçekli girişimlerde gerçekleşirken, aynı yıllar için bu değerler küçük ölçekli girişimler için sırasıyla 31 bin lira ve 558 bin lira, mikro ölçekli girişimler için ise 12 bin lira ve 175 bin lira olarak hesaplandı.
İmalat sanayisindeki 3 bin 790 KOBİ, yüksek teknoloji sınıfında üretim yaptı. İmalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren KOBİ'ler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında, yüzde 54,8'i düşük teknoloji sınıfında üretim yaparken, büyük ölçekli girişimlerde bu oran yüzde 41,5 oldu.
KOBİ büyüklük gruplarına göre incelendiğinde, mikro ölçekli girişimlerin yüzde 56,2'si düşük teknoloji sınıfında üretim yaparken, yüzde 32,1'i orta-düşük teknoloji, yüzde 11'i orta-yüksek teknoloji ve yüzde 0,7'si yüksek teknoloji sınıfında üretim yaptı. Buna karşılık küçük ölçekli girişimlerde bu oranlar sırasıyla yüzde 48,3, yüzde 32,7, yüzde 17,9 ve yüzde 1,1 iken, orta ölçekli girişimlerde yüzde 47,7, yüzde 31, yüzde 19,8 ve yüzde 1,5 olarak sıralandı.
İTHALAT VE İHRACATTAKİ PAYLARI
Geçen yıla ilişkin toplam ihracatın yüzde 29,6'sı, ithalatın ise yüzde 15,9'u KOBİ'ler tarafından yapıldı. 2024 yılı toplam ihracatında, mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 2,4 iken, küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 10,7, orta ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 16,5 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 70,4 olarak gerçekleşti. KOBİ'lerin ihracatının yüzde 59,4'ü ticaret sektöründe gerçekleşirken, yüzde 34,3'ünün imalat sanayi sektöründe olduğu belirlendi.
2024 yılı toplam ithalatında, mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 0,9, küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 5,2, orta ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 9,8 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 84,1 olarak gerçekleşti. KOBİ'lerin ithalatının yüzde 65,6'sı ticaret, yüzde 25,8'i ise sanayi sektöründe gerçekleştirildi.
