Türkiye genelinde etkili olan aşırı sıcaklar, kapalı havzalarda su dengesini ciddi biçimde bozdu. Ülkenin en büyük gölü Van Gölü, bu sıcak dalgasından en çok etkilenen bölgelerin başında geliyor. Önceki yıllarda 900–1200 milimetre civarında ölçülen buharlaşma miktarı, bu yıl 2 bin milimetrenin üzerine çıktı.
VAN GÖLÜ GERİ ÇEKİLİYOR
Kuraklık, azalan yağışlar ve yüksek sıcaklıkların etkisiyle Van Gölü’nde su seviyesi belirgin biçimde düştü. Tatvan kıyılarında göl çekildikçe, geçmişte sular altında kalan mezarlıklar, eski iskele ayakları ve yapı kalıntıları yeniden ortaya çıktı. Dron görüntülerinde kıyı şeridinde yeni adacıkların oluştuğu da görüldü.
"VAN GÖLÜ HER GEÇEN YIL ALAN KAYBEDİYOR"
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nden Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, göldeki gerilemenin en temel nedeninin artan buharlaşma olduğunu belirtti. “Eskiden 900 milimetre civarında olan buharlaşma artık 2 bin milimetrenin de üstünde. Yağış miktarı azaldı, gölü besleyen yeraltı suları yetersiz kalıyor. Bu nedenle göl yıl yıl küçülüyor” dedi.
YAĞIŞLARIN DENGESİ BOZULDU
Alaeddinoğlu, kar yağışlarının azaldığını, yağmurun ise artık sağanak ve kısa süreli şekilde düştüğünü dile getirdi. Bu durumun göle ulaşan suyu azalttığını belirten uzman, “Van Gölü kıyılarındaki çekilmeyi artık metrelerle değil, kilometrelerle ölçüyoruz. Suyun çekilmesiyle eski limanlar, yerleşimler ve yapılar tekrar görünür hale geldi” diye konuştu.
KURAKLIK SÜRECİ DERİNLEŞİYOR
Bitlis Eren Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necmettin Elmastaş, bölgedeki yağış miktarının bazı istasyonlarda yıllık ortalamanın yarısına kadar düştüğünü belirtti. Elmastaş, “Kuraklık çok ciddi bir şekilde devam ediyor. Van Gölü kıyılarında su altındaki iskeleler ve yerleşim alanları yüzeye çıkmaya başladı. Eğer bu süreç sürerse daha fazla tarihi kalıntı gün yüzüne çıkacak” dedi.
TARİH SUYUN ALTINDAN YENİDEN DOĞUYOR
BEÜ Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Demirtaş, Beştaş köyü çevresinde göl çekilince ortaya çıkan eski mezarlıkların ve köy kalıntılarının tarihsel önemine vurgu yaptı. “Burası bir zamanlar aktif bir yerleşim yeriydi. Göl yükselince insanlar köyü yukarı taşımış. Şimdi su çekilince eski mezra yeniden görünür hale geldi. Bu alanın korunması ve arkeolojik olarak incelenmesi gerekiyor” dedi.
TURİZME VE ARAŞTIRMALARA YENİ KAPILAR AÇILIYOR
Uzmanlara göre Van Gölü’ndeki çekilme, iklim değişikliğinin acı bir sonucu olsa da arkeolojik ve turistik açıdan yeni fırsatlar sunuyor. Ortaya çıkan yapı kalıntılarının korunarak turizme kazandırılması, bölgeye kültürel ve ekonomik canlılık getirebilir.
