İngiltere’de giderek daha fazla genç, yapay zekânın hızla dönüştürdüğü iş piyasasında uzun vadeli istikrar arayışıyla üniversite yerine mesleki eğitime yöneliyor.

Ukraynalı öğrenci Maryna Yaroşenko’nun tesisatçılık eğitimini seçmesi, beyaz yakalı işlerde artan otomasyon kaygılarının somut bir örneği.

Ülkede mühendislik ve yapı alanlarındaki mesleki kurslara talep yükselirken, uzmanlar hem gençlerin hem de yetişkinlerin daha güvenli, pratik ve istikrarlı kariyerlere yöneldiğini söylüyor.

GENÇLERİN YENİ TERCİHİ: YAPAY ZEKÂYA KARŞI MESLEKİ GÜVENCE

Yapay zekânın hızla yaygınlaşması, beyaz yakalı işlerde istihdam güvencesine ilişkin kaygıları artırıyor. CWC’de tesisatçılık eğitimi alan 18 yaşındaki Maryna Yaroşenko, bu nedenle mesleki eğitimi tercih eden gençlerden biri. Yaroşenko, tesisat gibi uygulamalı işlerin yapay zekâ tarafından kolayca devralınamayacağını vurgulayarak, “Hiçbir yapay zekâ tesisat yapamaz, gerçek mühendislik yapamaz” diyor.

Profesyonel insan kaynakları kuruluşu CIPD’nin anketi de bu kaygıları doğruluyor: Britanya’daki her altı işverenden biri, yapay zekâ araçlarının önümüzdeki 12 ay içinde çalışan sayısını azaltabileceğini düşünüyor.

MESLEKİ KURSLARA KAYITLAR ARTIYOR

City of Westminster College (CWC), son üç yılda mühendislik, inşaat ve yapı ortamı derslerine kayıtlarda %9,6’lık artış yaşandığını bildiriyor. CEO Stephen Davis, bu yükselişi hem yapay zekânın etkisine hem de üniversite maliyetlerine bağuyor.

Benzer şekilde Londra’daki Capital City College da inşaat, tesisat, konaklama ve diğer mesleklere ilgide belirgin bir artış olduğunu söylüyor. CEO Angela Joyce, “İnsanlar yetenekli bir zanaatkâr olmanın değerini yeniden fark ediyor” diyerek çıraklıkların bazen üniversite derecelerinden daha yüksek kazanç sağlayabildiğini hatırlatıyor.

YAPAY ZEKÂ ÖZELLİKLE GENÇLERİ ENDİŞELENDİRİYOR

King’s College öğretim görevlisi ve yapay zekâ araştırmacısı Bouke Klein Teeselink, gençler arasında işlerinin otomasyonla yok olacağına dair ciddi bir kaygı olduğunu belirtiyor. Teeselink’in araştırması, yapay zekâ kaynaklı iş gücü kesintilerinin gençleri orantısız biçimde etkilediğini gösteriyor.

Trades Union Congress’in anketine göre, İngiltere’de yetişkinlerin yarısı yapay zekânın işlerine etkisinden endişe duyuyor; özellikle 25–35 yaş grubu daha tedirgin.

ÜNİVERSİTE YERİNE GERÇEK İŞ DENEYİMİ

Yaroşenko, üniversite yerine koleji seçmesinin bir diğer sebebinin “mümkün olan en kısa sürede gerçek hayatta iş deneyimi kazanmak” olduğunu söylüyor. Bu eğilim verilerle de destekleniyor: İngiltere’de üniversite kayıtları 2023/24 döneminde yaklaşık on yıl sonra ilk kez düşüş gösterdi.

MESLEKLERDE KAZANÇ POTANSİYELİ VE İŞ GÜVENCESİ

Ulusal İstatistik Ofisi’ne göre İngiltere’de tesisatçılar yılda ortalama 37.881 sterlin, kalifiye inşaat ve yapı işçileri yaklaşık 35.764 sterlin kazanıyor. Tüm sektörlerde ortalama maaş 39.039 sterlin olsa da, mesleklerin sunduğu serbest çalışma imkânı kazanç potansiyelini artırıyor.

Davis’e göre yapay zekâ, sadece gençleri değil kariyer değiştiren yetişkinleri de daha stratejik düşünmeye yöneltiyor; çoğu iş güvencesi ve daha yüksek ücret arıyor.

ROBOT TESİSATÇILARA HENÜZ UZUN YILLAR VAR

Teeselink, tesisatçılığın robotlar için hâlâ çok karmaşık bir iş olduğunu belirtiyor. Davis ise robotik hızla gelişse de bu alandaki öğrencilerin geleceğe hazır olduğunu vurguluyor.

Günlük pratiğe dikkat çeken Davis, esprili bir şekilde şunu ekliyor: “Bazen tesisatçılar tıkanıklığı açmak için ellerini tuvalete sokmak zorunda kalıyor… ve bunu bizim için yapan bir robotla henüz tanışmadım.”