Gazze’de rehin tutulan son 20 kişi pazartesi günü serbest bırakıldı. Serbest bırakılan rehineler, dünya liderlerinin Gazze’nin geleceği ve ABD’nin arabuluculuğunda varılan ateşkes anlaşmasının sonraki aşamalarını görüşmek üzere Mısır’da bir araya geldiği sırada aileleriyle sevinç içinde buluştu.
Hamas ve müttefikleri, iki yıldan uzun bir sürenin ardından Gazze’de artık canlı rehine bulundurmuyor.
İsrail herhangi bir suçlama olmaksızın tutulan 1.718 Filistinli tutuklu pazartesi günü serbest bırakılarak Gazze’ye geri gönderildi. İsrail ayrıca uzun süreli hapis cezasına çarptırılan 250 Filistinliyi de tahliye etti.
ABD Başkanı Donald Trump, pazartesi günü Orta Doğu gezisi kapsamında İsrail Parlamentosu Knesset’te yaptığı konuşmada, “Uzun ve acı dolu kabusun nihayet sona erdiğini” söyledi.
Trump, daha önce ateşkes anlaşmasının geçerliliğine ve Gazze’deki savaşın sona erdiğine dair güvenini dile getirerek İsrailli milletvekillerine, “Bu, yeni bir Ortadoğu’nun tarihi şafağıdır” ifadelerini kullanmıştı.
Ancak Trump’ın Mısır, Katar ve Türkiye ile birlikte yürüttüğü 20 maddelik planın bazı unsurları hâlâ çözüme kavuşmuş değil.
REHİNELER SERBEST BIRAKILDI
Geriye kalan 20 rehinenin pazartesi günü iki grup halinde serbest bırakılması, İsrail genelinde büyük sevinç yarattı.
Tel Aviv’deki Rehineler Meydanı’nda kalabalıklar tezahüratlar yaparak “Teşekkürler Trump!” sloganları attı.
İsrail’in güneyindeki Re’im Askeri Tesisi’nde, esaretten kurtulan rehinelerin aileleriyle buluştuğu anlarda duygusal sahneler yaşandı.
İsrail ordusu tarafından paylaşılan görüntülerde, Nova Müzik Festivali’nden kaçırılan 24 yaşındaki Guy Gilboa-Dalal ailesine kavuştu.
Nahal Oz kibbutzunda evine düzenlenen baskında kaçırılan 48 yaşındaki Omri Miran da eşi Lishay Miran-Lavi ve babası Dani Miran tarafından karşılandı.
Miran’ın ailesi yaptığı açıklamada, “Karmaşık, zorlu ancak dokunaklı bir iyileşme yolculuğunun başlangıcındayız” ifadelerini kullandı.
ABD’nin arabuluculuğunda yapılan anlaşmaya göre Hamas, ateşkesin ilanından sonraki 72 saat içinde tüm rehineleri aralarında 28 ölü olmak üzere serbest bırakmakla yükümlüydü.
İsrailli yetkililer, Hamas’ın pazartesi günü Kızılhaç’a dört rehinenin cansız bedeninin bulunduğu tabutlar teslim ettiğini bildirdi.
Tabutlar günün ilerleyen saatlerinde İsrail’e getirildi ve Tel Aviv’deki Ulusal Adli Tıp Enstitüsü’nde kimlik tespiti çalışmalarına başlandı.
FİLİSTİNLİ TUTUKLULAR SERBEST BIRAKILDI
İsrail, son iki yıldır Gazze’de gözaltında tuttuğu 1.718 Filistinliyi serbest bıraktı.
Tutuklular otobüslerle Gazze’ye getirildi ve Nasır Hastanesi önünde kalabalık gruplar tarafından karşılandı.
İsrail ayrıca ömür boyu veya uzun süreli hapis cezası alan 250 Filistinliyi daha tahliye etti.
Serbest bırakılanların bir kısmı Batı Şeria’daki Ramallah’a ulaştı ve aileleri tarafından karşılandı.
Filistinli Mahkumlar Derneği, uzun süreli hapis cezası çeken 154 mahkumun Mısır’a sınır dışı edildiğini bildirdi.
İsrail yetkilileri, “şiddet içeren suçlardan” hüküm giyen kişilerin Batı Şeria veya Gazze’ye dönmek yerine üçüncü ülkelere gönderilmesini talep etmişti.
TRUMP’TAN NETANYAHU’YA MESAJ
Trump, Knesset’te yaptığı bir saatlik konuşmada ateşkes anlaşmasını “tarihi bir dönüm noktası” olarak nitelendirdi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya hitaben, “İsrail, bizim desteğimizle silah zoruyla elde edebileceği her şeyi kazandı. Şimdi, bu zaferleri kalıcı barış ve refah için kullanma zamanı” dedi.
Trump ayrıca, daha fazla savaşın Netanyahu’nun siyasi mirasını zedeleyeceği uyarısında bulunarak, “Eğer bu işi sürdürürseniz, ateşkesle çok daha fazla hatırlanacaksınız” ifadelerini kullandı.
Netanyahu, geçmişte Gazze’deki savaşı iç politik nedenlerle uzatmakla suçlanmış ancak bu iddiaları reddetmişti.
DÜNYA LİDERLERİ MISIR’DA BULUŞTU
Trump, Katar, Ürdün, Filistin Yönetimi, Fransa, Almanya ve Birleşik Krallık liderleriyle Mısır’ın Şarm El-Şeyh kentinde bir araya geldi.
Zirvede, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının imza töreni gerçekleştirildi.
Netanyahu davet edilmesine rağmen katılmadı.
ABD, Mısır, Katar ve Türkiye’nin arabuluculuğunda hazırlanan 20 maddelik ateşkes planı kapsamında hâlâ çözülmesi gereken önemli konular bulunuyor.
Bunlar arasında Gazze’nin savaş sonrası yönetimi, Hamas’ın silahsızlandırılması ve İsrail’in çekilme süreci öne çıkıyor.
ATEŞKESİN SONRAKİ ADIMLARI
Anlaşmaya göre İsrail ordusunun tamamen çekilmesi, Hamas’ın silahsızlanması koşuluna bağlı.
Bu durum, Netanyahu’ya “askeri operasyonları sürdürme” konusunda belirli bir manevra alanı bırakıyor.
Hamas’ın baş müzakerecisi Halil el-Hayya, anlaşmanın “savaşın kalıcı olarak sona erdiği” anlamına geldiğini söyledi.
Ancak bu garantilerin nasıl sağlandığı henüz net değil.
İngiliz düşünce kuruluşu Royal United Services Institute (RUSI) kıdemli araştırmacısı Burcu Özçelik, en kritik sorunun Hamas’ın geleceği olduğunu belirterek,
“Filistin devleti olma yolunda bir süreç var gibi görünüyor, ancak bu Hamas’a yer bırakmayan bir süreç. Hamas’ın buna nasıl uyum sağlayacağı büyük bir soru” değerlendirmesini yaptı.
Özçelik, “İsrail, güvenlik tehdidi gördüğü sürece Gazze’de operasyonlarını ulusal güvenlik zorunluluğu olarak görecektir. Ancak aynı zamanda bölgede bir yönetim yapısının, güvenlik güçlerinin ve insani yardımı organize edecek bir sistemin kurulması şart” dedi.
Geçiş sürecinde özellikle Mısır ve Türkiye’nin önemli roller üstlenmesi bekleniyor.
Uzmanlara göre taraflar, şimdilik Trump’ın barış planını hayata geçirmek için çaba gösteriyor.
