ABD Başkanı Donald Trump, Hamas’ın ateşkes anlaşmasındaki yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Gazze’de askeri harekâtı yeniden başlatmasına izin vermeyi değerlendireceğini açıkladı. CNN’e verdiği röportajda,
“İsrail güçlerinin ben söyler söylemez sokaklara dönebilir" ifadesini kullandı.
Trump, Hamas ile yaptığı kısa telefon görüşmesinde, “Hamas'ta neler oluyor? Bu hızla düzeltilecek” ifadesini kullandı.
ABD hükümeti tarafından terör örgütü olarak tanımlanan Hamas, Gazze’deki çatışmayı sona erdirme anlaşması kapsamında canlı ve ölü rehineleri teslim etmekle yükümlü tutuluyor. Ancak İsrail, Hamas’ın bu yükümlülüğüne uymadığı gerekçesiyle eleştirilerde bulunuyor. Bu durum, Birleşmiş Milletler’e yapılması planlanan insani yardım sevkiyatlarının geciktirilmesine veya azaltılmasına yol açabileceği endişeleriyle İsrail’de tepki yarattı. Ateşkes ise belirsiz bir şekilde devam ediyor.
Trump’ın 20 maddelik barış planının 4. maddesinde, “İsrail'in bu anlaşmayı kamuoyuna kabul etmesinden sonraki 72 saat içinde, hayatta olan ve olmayan tüm rehineler iade edilecektir” ifadesi yer alıyor. Çarşamba sabahı itibarıyla, hayatta olan 20 İsrailli rehinenin tamamı serbest bırakılmış durumda. Ancak Hamas, dördü dün gece olmak üzere sekiz cenazeyi teslim etti. İsrail ordusu ise bu cenazelerden birinin İsrailli bir rehineye ait olmadığını açıkladı. Konuya yakın bir kaynak CNN’e yaptığı açıklamada, “bu akşam dört ila beş cenazenin daha teslim edilmesinin beklendiğini” belirtti.
Trump, “20 rehineyi kurtarmak çok önemliydi” diyerek, yaşayan rehinelerin serbest bırakılmasının önemine vurgu yaptı. ABD’nin üst düzey iki danışmanı ise, Hamas’ın eski rehinelerin kalıntılarını getirmemesiyle ateşkes anlaşmasını ihlal etmediğine inandıklarını söyledi. ABD, üçüncü taraf arabulucular aracılığıyla kalan cesetlerin bulunup iade edilmesi için istihbarat ve lojistik destek sağlıyor.
HAMAS İLE ÇATIŞMALAR VE TRUMP’IN BARIŞ PLANI
Rehinelerin serbest bırakılmasının ardından Hamas ile rakip gruplar arasında şiddetli çatışmalar yaşandı; bu çatışmalar arasında halka açık bir infaz olayı da yer aldı. Trump, Hamas’ın silahsızlanması gerektiğini vurgulayarak, aksi halde “onları silahsızlandıracağımız” tehdidinde bulundu.
Trump’ın 20 maddelik planında, Hamas’ın Gazze’nin yönetiminde rol almaması, bölgenin silahsızlandırılması ve bağımsız gözetim altında tutulması hedefleniyor. Yönetim ise rehinelerin serbest bırakılmasının sadece ilk aşama olduğunu kabul ediyor.
CNN’in, Hamas’ın masum Filistinlileri infaz edip etmediğine dair sorusuna Trump, “Bu konuda araştırma yapıyorum. Bunu öğreneceğiz. Çeteler de olabilir” yanıtını verdi.
Planın 6. maddesinde ise, “Tüm rehineler iade edildikten sonra, barış içinde bir arada yaşamayı ve silahlarını bırakmayı taahhüt eden Hamas üyelerine af tanınacak. Gazze'den ayrılmak isteyen Hamas üyelerine, kabul eden ülkelere güvenli geçiş imkânı sağlanacak” ifadeleri yer alıyor.
Trump, Hamas’ın silahsızlanmayı reddetmesi durumunda neler olacağı sorulduğunda, “Düşünüyorum. Ben söyler söylemez İsrail o sokaklara geri dönecek. İsrail içeri girip onları pataklayabilseydi, bunu yapardı” dedi.
İsrail Savunma Kuvvetleri ve Netanyahu yönetimi hakkında ise, “Onları geri tutmak zorundaydım. Bibi ile tartıştım” ifadelerini kullandı. Başkan, bölgedeki diğer ülkelerin güçlü desteği nedeniyle uzun vadeli barış umudunu da dile getirdi.
Ateşkes anlaşmasının 59 ülkenin desteğiyle hayata geçirildiğini belirten Trump, “Daha önce hiç böyle bir şey görmemiştik. Şimdi her şey oluyor. İbrahim Anlaşmaları'nın bir parçası olmak istiyorlar. Artık İran sorun olmadığına göre” değerlendirmesinde bulundu.
Ayrıca Trump, Rusya-Ukrayna savaşının sona erdirilmesi için çalışmalarını sürdürdüğünü söyledi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin Beyaz Saray’a ziyaretinin Cuma günü gerçekleşmesi bekleniyor.
“Rusya meselesi üzerinde çok çalışıyorum” diyen Trump, “Hangisinin daha büyük bir başarı olacağını merak ediyorum. Orta Doğu’da barış mı yoksa Rusya ile Ukrayna arasında barış mı? Biri üç yıldır devam ediyor, diğeri üç bin” ifadelerini kullandı.
Son olarak Trump, medya kuruluşlarını eleştirerek, özellikle ABC Haber sunucusu George Stephanopoulos’un Başkan Yardımcısı JD Vance ile yaptığı röportajı hedef aldı. CBS Haber’in yeni yönetimle “daha adil” olmasını umut ettiğini belirten Trump, CNN ile yüz yüze röportaj yapmayı değerlendirdiğini açıkladı.