Kokoreç ve kokoretsi savaşı “Dünyanın En İyi Sakatat Yemekleri” listesinde!

1. ANTICUCHOS DE CORAZÓN (Peru)

Anticucho de Corazón, Peru mutfağına ait geleneksel bir yemektir. Dana yüreğinin küp küp doğranıp yağ, kırmızı şarap sirkesi, sarımsak, kekik, kimyon, tuz ve acı biber ezmesi (aji panca) ile marine edilmesiyle hazırlanır. Marine edilen etler şişlere takılarak ızgarada pişirilir ve hafifçe kömürleşene kadar çevrilir. Genellikle haşlanmış patates dilimleri, mısır ve yanında sos olarak aji amarillo ile servis edilir. Soğuk bir bira eşliğinde tüketilmesi önerilir.

2. KOKORETSİ (Yunanistan)

Kokoretsi, kuzu ya da keçi sakatatının çok küçük parçalar halinde doğranıp limon suyu, zeytinyağı, tuz ve karabiberle tatlandırılmasıyla hazırlanan geleneksel bir yemektir. Parçalar şişe geçirilir, dağılmaması için gömlek yağıyla sarılır ve mangalda pişirilir.

Yunanistan’da özellikle Paskalya günü meze veya başlangıç olarak tüketilir; ancak yıl boyunca da ülkenin pek çok yerinde bulunur. Balkanlar’da da oldukça popüler olan bu yemeğin adı, Arnavutça “işkembe” anlamına gelen kukurec kelimesinden gelir.

Uluslararası alanda bilinirliği arttıkça kokoretsi, bazen lavaş ya da düz ekmek içinde, baharatlar ve domatesle; bazen de turşu ve dolmalık biberle birlikte sandviç ya da baget ekmek içinde servis edilir.

3.TACOS DE LENGUA (Meksika)

Tacos de lengua, pişirilip ızgarada hazırlanmış dana dilinin ince dilimler hâlinde tortilla içine konmasıyla yapılan, farklı malzemelerle kişisel tercihlere göre zenginleştirilebilen özgün bir taco çeşididir. Dana dili, yumuşak dokusuyla salsa, kişniş ve ekşi limon suyuyla mükemmel bir uyum sağlar.

4. PICANTE A LA TACNEÑA (Tacna, Peru)

Picante a la tacneña, Peru’nun Tacna bölgesine özgü geleneksel bir yemektir. İşkembe, acı biber, kurutulmuş et (kuzu ya da lama), dana ayağı ve yerel papa negra patatesiyle hazırlanır. Sarımsak ve kimyonla pişirilen acı biber sosu koyulaştıktan sonra etler eklenir, patatesler en son ilave edilir. Genellikle marraqueta ekmeği ve bir kadeh sek kırmızı şarap eşliğinde servis edilir.

5. CİĞER SARMA (Türkiye)

Ciğer sarma, kuzu ciğeri ile pirincin; çam fıstığı, kuş üzümü, soğan ve baharatlarla harmanlanıp yumuşatılmış kuzu gömlek yağına sarılmasıyla hazırlanan bir yemektir. Fırında üzeri kızarana kadar pişirilir; gömlek yağı iç harcın nemli kalmasını ve lezzetinin artmasını sağlar.

Genellikle özel günlerde servis edilen ciğer sarma, özenli yapımı ve aromatik içeriğiyle bölgenin mutfak mirasını yansıtır. Baharatlı harcın gömlek yağıyla sarılı sunumu, yemeği hem görsel olarak çekici hem de doyurucu kılar.

Bu yemek, Edirne’nin zengin gastronomi kültürünün simge lezzetlerinden biridir.

6. KOKOREÇ (Türkiye)

Kokoreç, başta Yunanistan olmak üzere farklı ülkelerde de bilinen geleneksel bir yemektir. Yunan mutfağında kokoretsi olarak adlandırılır ve kuzu ciğeri, böbrek, kalp ve akciğer gibi sakatatlar kullanılır. Türkiye’de ise kokoreç; ince ve kalın bağırsak ile uykuluktan yapılır ve genellikle başka malzeme eklenmez.

Türk usulünde malzemeler iyice temizlenip demir şişlere sarılır ve mangalda pişirilir. Piştikten sonra ekmek arasında ya da porsiyon olarak, kekik, kimyon ve pul biber gibi baharatlarla servis edilir.

Kokoreç; sokak lezzetleri arasında önemli bir yere sahiptir ve birçok kokoreççide kolaylıkla bulunur.

7. MORCILLA DE BURGOS (Burgos, İspanya)

Morcilla de Burgos, İspanya’nın Burgos bölgesine özgü, coğrafi işaretli bir kan sucuğudur. Dünyanın farklı yerlerinde benzerleri bulunsa da bu versiyonunu özel kılan, tarifinde et kullanılmamasıdır. Soğanlar tereyağında sotelenir; ardından pirinç, iç yağ (lard), kan ve baharatlarla karıştırılır. Elde edilen harç sucuk kılıflarına doldurulup pişirilir.

Lezzetini ağırlıklı olarak karabiber ve paprika gibi baharatlardan alan Morcilla de Burgos, sade olarak yenebildiği gibi çoğunlukla kızartılarak ya da tavada sotelenerek tüketilir.

8. KELLE PAÇA ÇORBASI (Türkiye)

Kelle paça çorbası, temel malzemesi sakatat olan geleneksel bir çorbadır. Koyun ya da keçi başı; su, soğan ve tuzla birlikte uzun süre kaynatılarak etin kemikten ayrılması sağlanır. İsteğe göre tereyağı ve unla hazırlanan bir meyane eklenir; ardından çırpılmış yumurta, sarımsak ve limon suyu ilave edilir.

Çorbaya kuzu gerdanı, dil ve beyin de eklenebilir. Genellikle yanında yeşillik ve bol kabuklu ekmekle servis edilmesi önerilir.

9. GYUTAN (Sendai, Japonya)

Gyutan, Japonya’nın Sendai kentinden çıkan geleneksel bir yemektir. İnce dilimlenmiş dana dilinin kömür ızgarasında pişirilmesiyle hazırlanır; genellikle tuzla ya da soya sosu bazlı tare sosuyla tatlandırılır. Turşu, pirinç–arpa karışımı mugi gohan veya öküz kuyruğu çorbasıyla servis edilir.

Ayrıca pilav üstü (donburi) ya da körili versiyonları da bulunur. Yemeğin, 1948 yılında Sendai’de bir yakitori restoranında dana dili üzerine uzmanlaşılmasıyla ortaya çıktığı kabul edilir.

10. CIORBĂ DE BURTĂ (Romanya)

Ciorbă de burtă, Romanya mutfağına özgü; kremamsı, ekşi ve sarımsaklı, sarı renkli bir çorbadır. Dana işkembesinin ince şeritler hâlinde kullanıldığı çorbada kırmızı biber dilimleri de yer alır. Ana malzemesi ineğin mide zarından yapıldığı için alışkanlık gerektiren bir lezzet olarak görülse de hazırlanışı oldukça sadedir.

Temelde sirke, ekşi krema ve ezilmiş sarımsak, tuz ve yağdan oluşan acılı sarımsak sosu mujdei ile tatlandırılan bir işkembe çorbasıdır. Et suyunda soğan, havuç, kereviz, maydanoz ve yaban havucu kökü, kereviz yaprağı (lovage), defne yaprağı ve tane karabiber gibi sebze ve aromatikler kullanılır.

Ciorbă de burtă geleneksel olarak çok sıcak, yanında acı yeşil biber ve ekstra ekşi krema ile servis edilir. Romanya mutfağının pek çok klasik yemeği gibi kökenlerinin Osmanlı İmparatorluğu’na dayandığı kabul edilir.

22. CİĞER KEBAP (Türkiye)

Ciğer kebabı, Güneydoğu Anadolu’ya özgü, özellikle Diyarbakır, Gaziantep ve Şanlıurfa ile özdeşleşmiş, şişte pişirilen popüler bir Türk yemeğidir. Kuzu ya da koyun ciğeri; tuz, baharatlar ve çoğu zaman kuyruk yağıyla birlikte şişe geçirilerek mangalda pişirilir. Bazı bölgelerde sabah kahvaltısında da tüketilir.

Hazırlanış ve sunum yöreye göre değişir: Gaziantep’te ciğer küp küp doğranıp şişte ve ekmekle servis edilirken; Urfa, Adana ve Mersin’de daha küçük parçalar hâlinde, kimi zaman kuyruk yağına sarılarak pişirilir. Maydanoz, soğan, kimyon, lavaş, közlenmiş biber ve domates eşlik edebilir.

Osmanlı mutfak kaynaklarında da yer alan ciğer kebabı, Urfa ve Diyarbakır versiyonlarıyla coğrafi işaret almış, yerel lezzetleri ve geleneksel yöntemleriyle öne çıkan bir yemektir.