AYM’nin bireysel başvuru kararlarının bağlayıcı olduğunun altını çizen Şentop, yeni anayasa tartışmalarından terörle mücadeleye, Suriye politikasından Cumhurbaşkanlığı adaylığı meselesine kadar pek çok konuda dikkat çeken değerlendirmeler yaptı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin önceki başkanı ve hukukçu kimliğiyle tanınan Prof. Dr. Mustafa Şentop, Türkiye Basın Federasyonu (TÜBAF) tarafından düzenlenen “Anadolu Sohbetleri” programında gazetecilerle bir araya gelerek ülke gündemine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Şentop, toplantıda terörle mücadele, “eve dönüş” tartışmaları, yeni anayasa ihtiyacı, Can Atalay kararı ve Suriye’deki son gelişmelere dair kapsamlı değerlendirmeler yaptı.
“AYM KARARLARI BAĞLAYICIDIR”
Can Atalay hakkındaki Anayasa Mahkemesi kararına ilişkin soruyu yanıtlayan Şentop, bireysel başvuru yoluyla verilen AYM kararlarının tüm kurumlar için bağlayıcı olduğunu vurguladı. Yüksek Mahkemenin yalnızca hak ihlalini tespit etmekle kalmadığını, ihlalin nasıl giderileceğine ilişkin yol haritası da belirlediğini hatırlatan Şentop, geçmişte Enis Berberoğlu ve Ömer Faruk Gergerlioğlu kararlarında da benzer süreçlerin yaşandığını ifade etti.
Şentop, “Bu kararların uygulanması hukuk devletinin gereğidir” diyerek AYM’nin yetkisine dair tartışmalara net bir yanıt verdi.
TERÖRLE MÜCADELEDE NET MESAJ: “RİSK SINIRIN DIŞINDA DA DEVAM EDEMEZ”
PKK’nın Türkiye içinde büyük ölçüde etkisiz hale geldiğini belirten Şentop, terör tehdidinin sınır ötesinde devam etmesine müsaade edilmeyeceğinin altını çizdi.
“Türkiye sadece kendi içinde terörü bitirmekle yetinemez. Sınırın hemen ötesinde terör varlığının devam etmesi kabul edilebilir değil” dedi.
“Eve dönüş” benzeri bir düzenlemeye ilişkin soruya ise teknik bir çalışma gerektiğini belirterek yanıt verdi:
“Kimlerin hangi suçlardan yargılandığına bakılması lazım. Bazı suçlarda, belli bir süre içinde yeniden işlenmemesi koşuluyla cezasızlık mekanizması oluşturulabilir.”
SURİYE POLİTİKASI: “ÜNİTER YAPI VE PKK YAPILANMALARININ DAĞITILMASI ŞART”
Suriye’deki SDG/PKK varlığına da değinen Şentop, Türkiye’nin temel iki talebini şöyle sıraladı:
- Ülkenin üniter yapısının korunması,
- PKK’nın farklı isimlerle faaliyet gösterdiği tüm unsurların yabancı güçlerden arındırılması.
Bu çerçevede Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde kalıcı bir terör yapılanmasına izin vermeyeceğini belirtti.
“TERÖRSÜZ TÜRKİYE’DE TOPLUMSAL MUTABAKAT ŞART”
Terörle mücadelenin sadece güvenlik kurumlarının meselesi olmadığını söyleyen Şentop, toplumsal kabulün süreç için hayati önemde olduğunu vurguladı.
“Bu konu sürdürülebilir bir zemine oturacaksa toplumun tüm kesimlerinin desteği şart” dedi.
CUMHURBAŞKANLIĞI ADAYLIĞI TARTIŞMASI: “ANAYASADA YOLU VAR”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yeniden aday olup olamayacağına ilişkin soruya net bir yanıt veren Şentop, anayasada buna imkân tanıyan bir düzenleme bulunduğunu söyledi:
“TBMM seçimlerin yenilenmesine karar verirse Sayın Cumhurbaşkanımız tekrar aday olabilir. İki dönem kuralını kaldırmak için anayasa değişikliğine ihtiyaç yok.”
Aynı zamanda bazı ülkelerde bir dönem ara verildikten sonra yeniden aday olunabildiğini hatırlatan Şentop, bu konunun anayasal düzenlemelerle değiştirilebileceğini fakat şu an için gerekli olmadığını belirtti.
1982’NİN KALINTILARI ARTIK TOPLUMSAL İHTİYAÇLARA UYGUN DEĞİL
Konuşmasının ağırlık noktasını yeni anayasa tartışmaları oluşturdu. 1982 Anayasası’nın güvenlik kaygılarıyla şekillendiğini söyleyen Şentop, özellikle dil, vatandaşlık ve kimlik tartışmalarının metne yansıyan sert refleksler nedeniyle bugün sorun oluşturduğunu dile getirdi.
“Yeni anayasa daha özgürlükçü, kapsayıcı ve toplumsal gerçekliğe uygun olmalı” diyen Şentop, anayasanın hiçbir kimliği ayrıcalıklı “kurucu unsur” olarak tanımlamaması gerektiğini belirtti.
ANA DİL TARTIŞMASI VE ANAYASANIN 42’NCİ MADDESİ
Anayasanın farklı dillerin öğretilmesini sınırlayan 42. maddesinin tarihsel şartlarda yazıldığını söyleyen Şentop, bugün bu kaygıların geçerliliğini yitirdiğini ifade etti.
“Farklı diller zaten öğretiliyor. Metindeki ifadeler dönemsel reflekslerin ürünü” dedi.
EŞİTLİK UYARISI: “YASA HATA KALDIRMAZ”
Olası düzenlemelerin PKK ve FETÖ gibi örgütler açısından eşitlik ilkesi bağlamında risk taşıdığını vurgulayan Şentop, yapılacak çalışmanın “son derece teknik ve hassas” olması gerektiğini belirtti.
“Küçük bir belirsizlik ileride büyük hukuki sorunlara yol açabilir” diyerek uyarıda bulundu.
