Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ekim 2025 dönemine ilişkin finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlık ve yükümlülük verilerini kamuoyuyla paylaştı. Açıklanan verilere göre, reel sektörün net döviz pozisyonu açığı Ekim ayında 182 milyar 799 milyon dolar seviyesinde kaydedildi. Bir önceki aya kıyasla firmaların döviz varlıklarında 1 milyar 637 milyon dolarlık bir artış yaşanırken, yükümlülükler tarafındaki yükseliş 834 milyon dolar ile daha sınırlı kaldı.
VARLIKLARDA İHRACAT ALACAKLARI VE DOĞRUDAN YATIRIMLAR ÖNE ÇIKTI
Ekim ayı varlık dağılımı detaylarına bakıldığında, şirketlerin döviz rezervlerindeki artışın temel kaynağını ihracat alacakları ve yurt dışı yatırımları oluşturdu. İhracat alacakları bir önceki aya göre 1 milyar 281 milyon dolar artış gösterirken, yurt dışına yapılan doğrudan sermaye yatırımları da 656 milyon dolarlık bir yükseliş kaydetti. Buna karşın, türev varlıklar 183 milyon dolar, yurt içi bankalardaki mevduatlar 81 milyon dolar ve menkul kıymetler 36 milyon dolar geriledi. Bu hareketlilik sonucunda toplam döviz varlıkları bir önceki aya göre net 1 milyar 637 milyon dolar yukarı yönlü seyretti.
YÜKÜMLÜLÜKLERDE DIŞ KREDİ KULLANIMI ARTIŞ GÖSTERDİ
Şirketlerin borç kalemlerini içeren yükümlülükler tarafında ise farklı bir tablo ortaya çıktı. Yurt dışından sağlanan nakdi kredilerde 1 milyar 697 milyon dolarlık belirgin bir artış yaşanırken, diğer borç kalemlerinde düşüş gözlendi. İthalat borçları 396 milyon dolar, yurt içinden sağlanan nakdi krediler 322 milyon dolar ve türev yükümlülükler 144 milyon dolar azaldı. Tüm bu gelişmelerin neticesinde reel sektörün toplam döviz yükümlülükleri Eylül ayına göre 834 milyon dolar seviyesinde artış kaydetmiş oldu.
KISA VADELİ DIŞ BORÇLARDA VADE YAPISI DEĞİŞİYOR
Yükümlülüklerin vade yapısı incelendiğinde, kısa vadeli borçlanma yerine uzun vadeli borçlanmanın tercih edildiği görüldü. Yurt içinden sağlanan kredilerde kısa vadeli kalemler 355 milyon dolar azalırken, uzun vadeli krediler 32 milyon dolar arttı. Benzer bir durum yurt dışı kredilerde de yaşandı; kısa vadeli dış krediler 197 milyon dolar gerilerken, uzun vadeli krediler 1 milyar 497 milyon dolarlık güçlü bir artış sergiledi. Ekim ayı itibarıyla kısa vadeli yükümlülüklerin toplam borç içindeki payı ise yüzde 37 olarak hesaplandı.
KISA VADELİ NET DÖVİZ POZİSYONUNDA 10,7 MİLYAR DOLARLIK FAZLA
Reel sektörün likidite dengesi açısından kritik önem taşıyan kısa vadeli pozisyonda ise olumlu bir tablo oluştu. Ekim 2025 dönemi itibarıyla kısa vadeli varlıklar 142 milyar 63 milyon dolar, kısa vadeli yükümlülükler ise 131 milyar 328 milyon dolar olarak kayıtlara geçti. Bu veriler ışığında, firmaların kısa vadeli net döviz pozisyonu fazlası 10 milyar 735 milyon dolara ulaştı. Söz konusu fazlanın, Eylül 2025 dönemine göre 1 milyar 813 milyon dolar artması, şirketlerin yakın dönemli döviz yükümlülüklerini karşılama kapasitesinin güçlendiğini gösterdi.