TÜİK hanehalkı tüketim harcamalarında bölgesel düzeyde tahmin yapabilmek için önceki iki yılın verilerini referans alarak 2024 yılı Bölgesel Hanehalkı Tüketim Harcaması istatistiklerine ulaştı.
HANEHALKI TÜKETİMİNDE İSTANBUL ZİRVEDE
Araştırma verilerine göre hanehalkı tüketim harcamaları en çok TR1 (İstanbul) bölgesinde gerçekleşti. Tüketim harcamaları oranı yüzde 24,9.
· Tüketim harcamalarının bölgeler arasındaki diğer dağılımı şu şekildedir:
· Türkiye'deki hanehalkı tüketim harcamalarının yüzde 24,9'u TR1 (İstanbul) bölgesinde gerçekleşti.
· İkinci sırada yüzde 15,0 ile TR3 (Ege) bölgesi yer aldı.
· Bu bölgeyi TR6 (Akdeniz) bölgesi yüzde 12,1 ile izledi.
Hanehalkı tüketim harcamalarından en düşük payı ise yüzde 1,5 ile TRA (Kuzeydoğu Anadolu) bölgesi aldı.
İstanbulharcamalarının yüzde 37,8’ini eğitimde gerçekleştirdi. Lokanta ve konaklama hizmetlerinde yüzde 31,5', konut ve kira harcamalarının yüzde 27,8'i ve kişisel bakım ve çeşitli mal ve hizmetler harcamalarının yüzde 27,1 oranından harcama gerçekleşti.
TRA (Kuzeydoğu Anadolu) bölgesinin gıda ve alkolsüz içecekler harcamalarından aldığı pay yüzde 2,1 olurken alkollü içecekler, tütün ve tütün ürünleri harcamalarından yüzde 1,9, giyim ve ayakkabı harcamalarından ise yüzde 1,8 pay aldı.
KİRA İSTANBUL’U, GIDA DOĞU’YU ZORLUYOR
Veriler, Türkiye genelinde hanehalkı harcamalarının en büyük bölümünü konut ve kira, ulaştırma ve gıda kalemlerinin oluşturduğunu gösteriyor.
Konut ve kira harcamalarına en yüksek payı yüzde 27,3 ile İstanbul, en düşük payı ise yüzde 20,1 ile Kuzeydoğu Anadolu ayırdı.
Ulaştırma harcamalarında ilk sırada Batı Marmara (TR2) yüzde 24,3 ile yer alırken, en düşük oran Güneydoğu Anadolu (TRC) bölgesinde yüzde 14,6 olarak kaydedildi.
Gıda harcamalarının payı ise en yüksek yüzde 30,2 ile Ortadoğu Anadolu’da (TRB), en düşük yüzde 15,9 ile İstanbul’da görüldü. Bu da gelir farkının harcama alışkanlıklarına nasıl yansıdığını ortaya koydu.
ANKARA VE İZMİR İLK BEŞTE
İBBS 2. Düzey verilerine göre Türkiye’deki toplam hanehalkı tüketim harcamalarının:
- %24,9’u İstanbul’da (TR10),
- %8,3’ü Ankara’da (TR51),
- %6,4’ü İzmir’de (TR31) gerçekleşti.
En az harcama yapan bölgeler ise Kastamonu–Çankırı–Sinop (TR82) ve Ağrı–Kars–Iğdır–Ardahan (TRA2) oldu.
BÖLGESEL TABLO DERİNLEŞİYOR
Konut ve kira harcamalarında en yüksek pay İzmir (yüzde 27,8) olurken, en düşük oran Van–Muş–Bitlis–Hakkari (yüzde 16,8) olarak açıklandı.
Ulaştırmada Balıkesir–Çanakkale yüzde 25,7 ile öne çıkarken, Şanlıurfa–Diyarbakır yüzde 10,4 ile son sırada yer aldı.
Gıdaya en fazla payı ayıran bölge ise Kastamonu–Çankırı–Sinop oldu.
EKONOMİK UÇURUM BÜYÜYOR
TÜİK verileri, Türkiye’de bölgeler arası harcama farkının giderek arttığını gösteriyor.
Büyükşehirlerde konut ve kira harcamaları bütçeleri zorlarken, doğu illerinde temel ihtiyaçlar, özellikle gıda ve içecek giderleri öne çıkıyor.
