Okul çeyizi: Görgüsüzlük mü motivasyon mu?

Son günlerde TikTok ve Instagram’da hızla yayılan “okul çeyizi” paylaşımları, gençler arasında yeni bir akım başlattı. Renkli defterlerden kalem setlerine, süslü dosyalardan tablet kılıflarına kadar özenle hazırlanmış “okul çeyizi” akımı sosyal medyayı etkisi altına aldı. Akımın amacı çocuklara okul sevgisi aşılamak olarak görülse de uzmanlar ikiye bölünmüş durumda. Kimi bu hazırlığı “çocuğu motive eden tatlı bir jest” olarak yorumlarken, kimi ise “görgüsüzlük ve gösteriş yarışı” olarak değerlendiriyor

PSİKOLOJİK ETKİLERİ

Uzmanlara göre, çocuğa özel olarak hazırlanan "çeyizler", okula başlama sürecini daha heyecanlı hâle getiriyor. Pedagoglar, “Kendi eşyalarına sahip olan çocuk, sorumluluk duygusunu erken yaşta öğreniyor. Ayrıca bu hazırlık, eğitim sürecini kutlama havasına sokarak çocuğun motivasyonunu artırıyor” yorumunu yapıyor.

HANGİ ÜRÜNLER VAR?

Çeyiz kutularında okul çantası, beslenme çantası, kalemlik, suluk, boya çeşitleri, defterler, makas, yapıştırıcı, el işi kâğıtları gibi onlarca ürün yer alıyor. Bazı videolarda oyuncakların da çeyize dahil edildiği görülüyor. Bir içerik üreticisi, eksikleri olmasına rağmen yalnızca anaokulu alışverişi için 8 bin TL’den fazla harcama yaptığını paylaştı.

SOSYAL MEDYA AKIMI NASIL TETİKLEDİ?

TikTok’ta “#okulçeyizi” etiketi milyonlarca izlenmeye ulaştı. Özellikle anneler ve genç öğrenciler, hazırladıkları çeyiz kutularını paylaşarak akımı büyütüyor. Bazı sosyologlar, tüketim kültürüne hizmet ettiğini belirtiyor. Defter, kalem, sticker gibi basit ihtiyaçların “özel set” adı altında sunulması, ebeveynleri daha fazla harcamaya yönlendiriyor. Yani çeyiz hazırlamak bir yandan sevgi ve heyecan göstergesi iken, diğer yandan pazarlamanın güçlü bir aracı hâline geliyor.

KIRTASİYE SEKTÖRÜNDE “ÇEYİZ ETKİSİ”

Sektör temsilcileri, son iki yılda “okula dönüş alışverişi”nde satışların özellikle sosyal medya trendleri sayesinde %30’a kadar arttığını söylüyor. Çeyiz kutuları için hazırlanan özel paketler, markaların yeni pazarlama stratejisi hâline gelmiş durumda.

Z KUŞAĞI BU AKIMI NASIL GÖRÜYOR?

Z kuşağı için okul çeyizi, sadece defter-kalemden ibaret değil. Modern versiyonlarda kulaklık, tablet kılıfı, powerbank hatta estetik termoslar yer alıyor. Yani geleneksel bir pratik, günümüz gençliğiyle birlikte dijitalleşiyor ve kişisel kimliğin bir parçası hâline geliyor.

EĞİTİM Mİ, TÜKETİM Mİ?

Tartışmaların odağında şu soru var: “Okul çeyizi gerçekten eğitime teşvik mi ediyor, yoksa sadece tüketime mi hizmet ediyor?” Uzmanlara göre iki taraf da haklı. Çeyiz hazırlığı çocuklara eğitim motivasyonu verirken, aynı zamanda markaların ve perakende zincirlerinin satışlarını da ciddi şekilde artırıyor.