2026-2028 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Program’da yer alan TES, uygulamaya konuluyor. Yeni düzenlemeyle çalışanlar, mevcut emeklilik haklarının yanında işveren katkısıyla desteklenen ikinci bir emeklilik seçeneğine sahip olacak.
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) arasında bazı temel farklar bulunuyor Bu farklardan önemlisi de sistemlerin amaçları ve kapsamlarında ortaya çıkıyor. Bireylerin emeklilik dönemlerinde ek gelir elde etmelerini ve tasarruf yapmalarını hedefleyen BES’in yanı sıra TES, çalışanların emekliliklerinde ikinci bir emeklilik geliri elde etmelerini sağlayarak emeklilikte oluşacak gelir kaybını bir nebze telafi etmeyi ve yaşam standartlarını dengede tutmayı amaçlıyor.
BES’te çalışanın maaşından belirli bir oranda kesinti yapılır ve bu kesinti bireysel emeklilik hesabına aktarılarak emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilir. TES’te ise çalışanın maaşından kesilen miktara ek olarak çalışanın bireysel hesabında birikecek şekilde işverenin de katkısı ile oluşturulur.
TES BES''TEN DAHA KAPSAMLI
Farklardan bir diğeri ise sisteme katkı sağlayan taraflardır. Sistemlerin işleyiş farkında da söylediğimiz gibi TES’te çalışan ve devletin yanı sıra işverenin de katkısı olacak. Oysa BES çalışan ve devlet katkılarıyla yürütülen bir sistem. Yani BES sistemi çalışanın ödediği katkı payına ek olarak devletin de %30 oranında katkı vermesi şeklinde çalışır. Bu anlamda TES’in daha kapsamlı olması hedefleniyor.
Uzmanlar, kıdem ve ihbar tazminatı gibi kazanılmış haklarda herhangi bir eksilme yaşanmayacağının altını çiziyor. Sisteme aktarılacak primler ise işveren katkısı veya işsizlik fonu üzerinden sağlanacak.
TES''TEN ÇIKIŞ YOK
Bireysel Emeklilik Sistemi’nde çalışanların çıkış hakkı bulunuyordu. Ancak TES kapsamında işverenin doğrudan prim yatırmasıyla sistemden ayrılma seçeneği mümkün olmayacak.
ÇALIŞANLARA EK BİRİKİM FIRSATI
Sistemin en önemli avantajı, çalışanlara ek birikim yapma imkânı sunması olacak. Uzmanlara göre kıdem tazminatı, evlilik veya askerlik nedeniyle alınan tazminatlar gibi mevcut haklarda değişiklik olmayacak. Bunun yerine çalışanlar, emeklilik dönemine yönelik ekstra birikim yapabilecek.
Avrupa ülkelerinde benzer uygulamalar genellikle isteğe bağlı yürütülüyor. Ancak Türkiye’de TES, zorunlu katılım esasına dayanacak.
PRİM KOŞULLARI FARKLI
TES’te biriken primler, normal emeklilik gibi ancak belirlenen yaş ve koşullar sağlandığında kullanılabilecek. Bireysel emeklilikte primlerin erken çekilebilmesi mümkünken, TES’te bu imkân bulunmayacak.
