Ekonomi gündeminin en önemli başlıklarından biri olan enflasyon muhasebesi, özellikle BDDK'nın son kararıyla finans dünyasında yeni bir dönemi başlattı. İşte bu sistemin detayları ve uygulamanın finans sektörü için neden sona erdirildiğine dair kapsamlı rehber:
ENFLASYON MUHASEBESİ NEDİR?
Enflasyon muhasebesi, paranın satın alma gücündeki değişimler nedeniyle mali tabloların gerçek ekonomik durumu yansıtmadığı dönemlerde kullanılan bir düzeltme yöntemidir. Yüksek enflasyon olan ortamlarda, bir şirketin 1 yıl önce aldığı bir demirbaş ile bugün aldığı bir demirbaşın defter değerleri aynı kalırken, paranın değeri değişir. Enflasyon muhasebesi, bu "tarihsel maliyetleri" güncel satın alma gücüne çekerek tabloları enflasyondan arındırır.
NEDEN UYGULANIR?
Bu sistemin temel amacı, şirketlerin "kağıt üzerinde" kârlı görünüp aslında sermayelerinin erimesini engellemektir.
-
Fiktif Kârların Önlenmesi: Enflasyon nedeniyle varlık değerlerinin yükselmesi sonucu oluşan hayali kârların ve buna bağlı haksız vergilendirmenin önüne geçilir.
-
Gerçekçi Analiz: Yatırımcıların ve kredi kuruluşlarının şirketin gerçek performansını görmesini sağlar.
-
Sermaye Koruma: Şirketin varlıklarını enflasyon erozyonuna karşı koruyarak mali yapıyı dengeler.
BANKALAR İÇİN NEDEN KALDIRILDI?
BDDK, 18 Aralık 2025 tarihli kararıyla bankalar ve finans kuruluşları için bu uygulamayı sonlandırdı. Bu kritik değişikliğin arkasındaki temel nedenler şunlardır:
-
Sektörel Hazırlık ve Karmaşıklık: Bankacılık bilançoları, parasal ve parasal olmayan kalemlerin ayrıştırılması açısından oldukça komplike bir yapıya sahiptir. Bu durum, uygulamanın operasyonel yükünü ve hata payını artırmaktadır.
-
Finansal İstikrarın Korunması: Enflasyon düzeltmesinin banka kârlılıkları ve özkaynakları üzerinde yaratabileceği ani ve sert dalgalanmaların, finansal sistemin istikrarını olumsuz etkilemesinden kaçınılmıştır.
-
Uyum Sorunları: Finansal kuruluşların mevcut yazılım ve raporlama sistemlerinin bu karmaşık standarda (TMS 29) tam uyum sağlamasında yaşanan güçlükler.
UYGULAMANIN KALDIRILMASININ ETKİLERİ
Enflasyon muhasebesinin finans sektöründe askıya alınmasıyla birlikte:
-
Nominal Raporlama: Bankalar 2025 yılı sonuçlarını enflasyon düzeltmesi yapmadan, nominal değerlerle açıklayacak.
-
Karşılaştırılabilirlik: Bankacılık sektörü verileri, enflasyon muhasebesi uygulayan reel sektör şirketlerinden farklı bir raporlama diliyle takip edilecek.
-
Vergi ve Temettü: Kârlılık rakamları enflasyon etkisinden arındırılmayacağı için vergi matrahları ve temettü dağıtım potansiyelleri nominal kârlar üzerinden şekillenecek.